Ανάμεσα σε όλα τα φωτογραφικά λευκώματα ξεχωριστή θέση έχει για μένα αυτό το βιβλίο-έπος του σημαντικότερου φωτογράφου της εποχής μας. Οι “Εργάτες” του Sebastião Salgado κυκλοφόρησαν το 1993 και προκάλεσαν μεγάλη αίσθηση. Παρόλο που και τα προηγούμενα λευκώματα του Salgado ήταν συγκλονιστικά, με τους “Έργάτες” του μας παραδίδει ένα μοναδικό φωτογραφικό ντοκουμέντο, μια αρχαιολογία της χειρωνακτικής εργασίας σε όλες τις εκφάνσεις της.
Οι κριτικές για την υποδοχή του βιβλίου ήταν διθυραμβικές. Ακόμη και εκείνοι που στις προδημοσιεύσεις τολμούσαν να ψελλίζουν κάτι αρνητικό όχι για τις εικόνες αλλά για την παραδοχή του ίδιου του Sebastião Salgado ότι δημιουργεί “στρατευμένη τέχνη”, σιώπησαν. Η στράτευση του Salgado στο αδάμαστο πανανθρώπινο πνεύμα δεν χωράει αμφισβητήσεις. Ο Άρθουρ Μίλλερ έγραψε σε μια παρουσίαση του έργου ” Ο Salgado αποκαλύπτει τον πόνο, την ομορφιά και τη βαρβαρότητα του κόσμου της εργασίας στον οποίο στηρίζονται τα πάντα. Μια συλλογή από εικόνες με βαθιά αφοσίωση και εντυπωσιακή ικανότητα, μια ελεγεία στις παραδοσιακές μεθόδους εργασίας και παραγωγής”.
Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε έξι ενότητες-κεφάλαια Agriculture, Food, Mining, Industry, Oil και Construction. Υπάρχει ένα μεγάλο εισαγωγικό κείμενο αλλά και μεγάλες επεξηγηματικές λεζάντες, αλλά το σημαντικότερο είναι οι πάνω από 350 φωτογραφίες από ανθρώπινες δραστηριότητες που είναι ο ορισμός της σκληρής δουλειάς από την Λίθινη εποχή μέχρι της μέρες της Βιομηχανικής-Τεχνολογικής επανάστασης. Από τις εικόνες της κόλασης στις πετρελαιοπηγές του Κουβέιτ που καίγονται ή στο ορυχείο-ηφαίστειο στην Ινδονησία ή στο ορυχείο χρυσού στην Βραζιλία, μέχρι τους Σικελούς ψαράδες και τους εργαζόμενους στο τούνελ της Μάγχης, ο Salgado αποκαλύπτει την τόσο διαφορετική, αλλά στην ουσία ίδια ανθρώπινη δραστηριότητα που δημιουργεί τον σύγχρονο πολιτισμό εδώ και αιώνες.
Το λεύκωμα αυτό του Sebastião Salgado θυμάμαι ότι το απόκτησα σε μια φωτογραφική έκθεση πληρώνοντας το ακριβά (όσο ήταν το τότε ενοίκιο του σπιτιού που έμενα). Αλλά θεωρώ ότι είναι από τα σημαντικά βιβλία που αγόρασα ποτέ . Σήμερα μπορείτε να το βρείτε καινούργιο στο ίντερνετ γύρω στα 200 ευρώ αλλά και μεταχειρισμένο γύρω στα 100.
