Monthly Archives: April 2021

Ο καλπασμός του Αλόγου – Eadweard Muybridge 1878

Η κίνηση του αλόγου σε διαδοχικές φωτογραφίες

Μια ακόμη  ιστορική φωτογραφία (ή μάλλον φωτογραφίες) αφορά η  σημερινή ανάρτηση. Έναςν μεγάλο σταθμό στην φωτογραφική εξερεύνηση της κίνησης. Ο φωτογράφος που την  τράβηξε είναι ο Eadweard Muybridge που οι μελέτες του για την κίνηση των ζώων και των ανθρώπων οδήγησαν στην κινούμενη εικόνα και σε μια συσκευή που αναπαρήγαγε αυτή την κίνηση το ζωοτρόπιο, ένα ακόμη βήμα πριν την εφεύρεση του κινηματογράφου.

The Horse in Motion 1878

Ας έρθουμε όμως στην σημερινή φωτογραφία. Το 1878 ο πάμπλουτος  πρώην κυβερνήτης της Καλιφόρνιας Leland Stanford που λάτρευε τα άλογα, πίστευε ότι υπάρχει κάποια στιγμή που όταν το άλογο τρέχει ή καλπάζει, όπου και τα 4 πόδια του βρίσκονται στον αέρα. Ζήτησε από τον Eadweard Muybridge να αποδείξει φωτογραφικά αυτή του την γνώμη και του παρείχε τα χρήματα και τα μέσα που χρειάστηκε.

Η επίδειξη έγινε με την παρουσία δημοσιογράφων στο κτήμα του Leland Stanford  με τον Eadweard Muybridge να στήνει 12 φωτογραφικές μηχανές και μια κατασκευή με σκοινιά  που απελευθέρωνε διαδοχικά τους 12  φωτοφράχτες. Οι φωτογραφίες τυπώθηκαν επιτόπου και ο Leland Stanford   είχε την απόδειξη του. Όντως το άλογο σε κάποια στιγμή του καλπασμού του βρίσκεται εντελώς στον αέρα. Αυτό που δύσκολα διακρίνει κανείς με γυμνό μάτι αποκαλύφθηκε χάρη στην φωτογραφία

Ο Δημήτρης Ασιθιανάκης είναι φωτογράφος, δάσκαλος φωτογραφίας και πρόεδρος του Fotoart. Μπορείτε να τον βρείτε στο Facebook Dimitrios Asithianakis

Επιλογές εστίασης στην φωτογραφική μηχανή DSLR

Αutofocus/Focus modes στην ψηφιακή φωτογραφική μηχανή DSLR

Στην σημερινή ανάρτηση θα δούμε τις επιλογές που έχουμε στους τρόπους με τους οποίους εστιάζει μια ψηφιακή φωτογραφική μηχανή DSLR. Βέβαια τα ίδια πάνω κάτω ισχύουν και στις SLT και στις Mirrorless. Οι εταιρείες προσπαθούν να δίνουν περισσότερες δυνατότητες στα εργαλεία και τις επιλογές που αφορούν την αυτόματη εστίαση στην κάθε καινούργια φωτογραφική μηχανή μιας και οι χρήστες ενδιαφέρονται όλο και περισσότερο για αυτά τα εργαλεία. Οι τίτλοι είναι ενδεικτικοί μιας και ενώ σημαίνουν το ίδιο πράγμα η κάθε εταιρεία (Canon, Nikon, Sony, κλπ),  το ονομάζει  διαφορετικά.

Manual Focus (MF)

Αυτή είναι η επιλογή της χειροκίνητης εστίασης. Αυτή η επιλογή είτε γίνεται από τον φακό, είτε από το μενού, είτε από κάποιο κουμπί στο σώμα της φωτογραφικής μηχανής σημαίνει ότι ο φωτογράφος στρίβοντας το δαχτυλίδι της εστίασης στον φακό θα πρέπει να εστιάσει την φωτογραφία που πρόκειται να τραβήξει. Θυμίζω ότι οι περισσότεροι φακοί  που δεν έχουν επιλογή A/M πλέον όταν ακουμπήσεις το δαχτυλίδι εστίασης του φακού περνάνε άμεσα στην χειροκίνητη εστίαση. Κάτι αντίστοιχο είναι και το  DMF της Sony. Όσο αφορά την χειροκίνητη εστίαση οι μηχανές περιλαμβάνουν και διάφορα βοηθήματα και στην λήψη με το σκόπευτρο και την λήψη στο live view για να βοηθούν τον φωτογράφο να εστιάσει με την μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια.

Επιλογές εστίασης σε μια Sony

Single-servo AF (AF-S) – ONE SHOT

Σε αυτή την επιλογή όταν μισοπατάμε το κουμπί απελευθέρωσης του φωτοφράχτη ή οποιοδήποτε άλλο κουμπί έχουμε ορίσει σαν κουμπί με το  οποίο θα γίνεται η εστίαση, η  μηχανή εστιάζει και τέλος πρέπει να κουνήσουμε την μηχανή και να ξαναπατήσουμε το κουμπί για να εστιάσει η μηχανή κάπου αλλού. Αυτή  η επιλογή είναι για σχετικά ακίνητα θέματα και με τον φωτογράφο και την μηχανή να μην κινούνται.

Continuous-servo AF (AF-C) – AI SERVO

Σε αυτή την επιλογή όταν μισοπατάμε το κουμπί απελευθέρωσης του φωτοφράχτη ή οποιοδήποτε άλλο κουμπί έχουμε ορίσει σαν κουμπί με το οποίο  θα γίνεται η εστίαση, η μηχανή εστιάζει συνεχώς μέχρι να τραβήξουμε την φωτογραφία. Αυτή την επιλογή οι κατασκευαστές την προτείνουν για θέματα που κουνιούνται ή για συνθήκες που ο φωτογράφος  με την μηχανή κουνιέται.

Επιλογές εστίασης σε μια Nikon

Full-Time Servo AF (AF-F)

Σε αυτή την επιλογή που συνήθως την βρίσκουμε σε συνθήκες Live View και όχι σε λήψεις με το σκόπευτρο, η μηχανή εστιάζει συνέχεια μέχρι να πατήσουμε μέχρι την μέση το κουμπί απελευθέρωσης του φωτοφράχτη ή οποιοδήποτε άλλο κουμπί έχουμε ορίσει σαν κουμπί με το οποίο  θα γίνεται η εστίαση. Τότε η εστίαση κλειδώνει.

AF-A – AI FOCUS

Σε αυτή την επιλογή  που είναι προεπιλεγμένη  από το εργοστάσιο στις περισσότερες ερασιτεχνικές φωτογραφικές μηχανές, η μηχανή λειτουργεί σαν Single-servo AF (AF-S) κανονικά και κλειδώνει με το μισοπάτημα του κουμπιού. Αν όμως το θέμα μας κουνηθεί τότε η μηχανή περνάει αυτόματα στην επιλογή Continuous-servo AF (AF-C), ώστε να το διατηρήσει εστιασμένο.

Επιλογές εστίασης σε μια Canon

Ο Δημήτρης Ασιθιανάκης είναι φωτογράφος, δάσκαλος φωτογραφίας και πρόεδρος του Fotoart. Μπορείτε να τον βρείτε στο Facebook Dimitrios Asithianakis. Για τα μαθήματα του fotoart μπορείτε να ρωτήσετε  και στο τηλέφωνο 6944303397

Περικοπή – Κόψιμο – Κροπάρισμα της φωτογραφίας

Cropping – Crop φωτογραφική επεξεργασία

Μια από τις πρώτες επεμβάσεις που μπορεί να κάνει κάποιος σε μια φωτογραφία είναι να την κόψει. Να αφαιρέσει δηλαδή κάποιο τμήμα της. Αυτό μπορεί να το θελήσει ο φωτογράφος για πολλούς λόγους. Ο κυριότερος είναι για να αφαιρέσει περιττά πράγματα από την εικόνα του. Ενώ μπορεί να το χρειαστεί γιατί απλά θέλει να δείξει το θέμα του από πιο κοντά γιατί δεν διέθετε την ώρα της λήψης ένας φακό με μεγαλύτερη εστιακή απόσταση. Το κόψιμο της φωτογραφίας με τον οποιοδήποτε τρόπο ονομάζεται crop-cropping στα αγγλικά και έχει καθιερωθεί να ονομάζεται περικοπή στα ελληνικά ή απλά κόψιμο.

Μια φωτογραφία όπως τραβήχτηκε σε αναλογία 3:2

Δυνατότητα να κόψεις μια φωτογραφία δίνουν όλες οι ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές στο μενού επεξεργασίας που διαθέτουν. Ενώ την ίδια δυνατότητα δίνουν σχεδόν όλα τα προγράμματα με τα οποία βλέπουμε τις φωτογραφίες μας στον υπολογιστή ή σε οποιαδήποτε κινητή συσκευή. Μπορούμε να κόψουμε την φωτογραφία σε μια συγκεκριμένη αναλογία και μέγεθος ή να την κόψουμε ελεύθερα ακριβώς έτσι όπως μας βολεύει. Σημαντικό είναι να θυμόμαστε ότι σε κάθε περίπτωση αν κόψουμε το τμήμα μιας φωτογραφίας από μια φωτογραφία JPG το χάνουμε για πάντα και δεν μπορούμε να το ανακτήσουμε. Ενώ μπορούμε να κάνουμε ότι είδους κόψιμο θέλουμε στα αρχεία RAW χωρίς επιπτώσεις στην αρχική φωτογραφία.

Η προηγούμενη φωτογραφία με περικοπή (crop) σε αναλογία 1:1

Το να κόψεις  ή όχι την αρχική φωτογραφία είναι ένα θέμα στο οποίο θα συνεχίσουν να διαφωνούν οι φωτογράφοι μιας και υπάρχουν διαφορετικές απόψεις και σχολές. Ας πούμε οι φωτογράφοι δρόμου της Μπρεσονικής σχολής θεωρούν το κόψιμο της φωτογραφίας αμαρτία. Για αυτό άλλωστε τύπωναν το μαύρο περιθώριο από το ατράβηχτο τμήμα του φιλμ ώστε να αποδείξουν ότι δείχνουν την φωτογραφία χωρίς περικοπή όπως ακριβώς τραβήχτηκε αρχικά.  Παρόλα αυτά έχουν υπάρχει σπουδαίοι φωτογράφοι που έκοβαν τις φωτογραφίες τους και μάλιστα κατά καιρούς παρουσίαζαν εκδοχές  της αρχικής φωτογραφίας με διαφορετικό κόψιμο. Παρακάτω σας έχω ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα ενός διάσημου φωτογράφου και μιας επίσης διάσημης φωτογραφίας που είναι αρκετά κομμένη σε σχέση με την πρωτότυπη λήψη.

Η φωτογραφία μας κομμένη αλλά  στην αρχική αναλογία που τραβήχτηκε 3:2

 Σε γενικές γραμμές πιστεύω ότι δεν πρέπει να μας ενοχλεί το κόψιμο.  Είναι και αυτό ένα χρήσιμο εργαλείο που μας βοηθάει να βελτιώσουμε τις εικόνες μας.  Ίσως για τους νέους φωτογράφους να προτιμώ να κόβουν τις φωτογραφίες τους στην αρχική αναλογία που τραβάει η μηχανή τους μόνο και μόνο για να εκπαιδεύουν το μάτι τους στο συγκεκριμένο φορμά.

Πρωτότυπο κοντάκτ (εξ επαφής εκτύπωση) του διάσημου φωτογράφου του Magnum Elliott Erwitt

Μια από τις πιο γνωστές φωτογραφίες του Elliott Erwitt, προσέξτε πόσο κομμένη είναι σε σχέση με την αρχική λήψη

Ο Δημήτρης Ασιθιανάκης είναι φωτογράφος, δάσκαλος φωτογραφίας και πρόεδρος του Fotoart. Μπορείτε να τον βρείτε στο Facebook Dimitrios Asithianakis

O Θικ Κουάνγκ Ντουκ φλέγεται στην στάση του Λωτού 1963

Η ιστορική φωτογραφία του Malcolm Browne από το Βιετνάμ

Το 1963 ο  Νγκο Ντιν Ντιέμ,  ο τότε  λαομίσητος πρόεδρος του νότιου Βιετνάμ  είχε επιδοθεί σε ένα ανελέητο κυνήγι εναντίον του Βουδισμού και υπέρ της καθολικής εκκλησίας. Στα πλαίσια των συχνών διαμαρτυριών και των κινητοποιήσεων των βουδιστών το πρωί της 11 Ιουνίου του 1963, σε ένα κεντρικό σημείο της πρωτεύουσας  Σαϊγκόν ο Θικ Κουάνγκ Ντουκ (Thích Quảng Đức)  κατέβηκε με 2 ακόμη βουδιστές μοναχούς από ένα αυτοκίνητο. Ο ένας μοναχός τοποθέτησε ένα μαξιλάρι στο οποίο κάθισε ο Θικ Κουάνγκ Ντουκ   και άρχισε να διαλογίζεται.  Ο άλλος μοναχός εβγαλε ένα μεγάλο μπιτόνι με βενζίνη  από το αυτοκίνητο και άρχισε να περιλούζει τον Θικ Κουάνγκ Ντουκ  με την βενζίνη στάθηκε λίγο  πιο μακριά, άναψε ένα σπίρτο, και το πέταξε στην βενζίνη.  Αμέσως ο Θικ Κουάνγκ Ντουκ   άρχισε να καίγεται αλλά παρέμεινε σε αυτή την στάση του Λωτού  ατάραχος μέχρι που το σώμα του έγειρε καμένο έπειτα από μερικά λεπτά. Είναι μια από τις συγκλονιστικότερες στιγμές που έχω δει να καταγράφει η φωτογραφία.

Την πιο διάσημη φωτογραφία από την πράξη του Θικ Κουάνγκ Ντουκ   την τράβηξε  ο Malcolm Browne φωτογράφος του Associated Press (AP) που βρίσκονταν στο Βιετνάμ για να καλύψει τις διαμαρτυρίες των Βουδιστών. Αυτή η φωτογραφία του πρόσφερε το βραβείο World Press Photo εκείνη την χρονιά, το βραβείο Πούλιτζερ την επόμενη το 1964, αλλά μια σειρά από βραβεύσεις και προτάσεις για δουλειά. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι Αμερικάνοι είχαν ήδη εμπλακεί στο Βιετνάμ σε ένα πόλεμο που η κορύφωση του θα έρχονταν δύο χρόνια μετά και θα οδηγούσε στην ήττα τους το 1973. Αυτοί είχαν στηρίξει τον ανδρείκελο πρόεδρο Νγκο Ντιν Ντιέμ.  Αυτό επεισόδιο μπορεί να μην είχε σχέση με τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα των Βιετναμέζων, αλλά επέδρασε στην διεθνή κοινή γνώμη με απίστευτο τρόπο στρέφοντας την προσοχή στις αθλιότητες που έκαναν στο Βιετνάμ οι Γάλλοι για πολλά χρόνια και στην συνέχεια οι Αμερικάνοι. Ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος Τζον Κέννεντι , που κατά την διάρκεια της θητείας του έγιναν τα γεγονότα, θεωρούσε πως  καμιά φωτογραφία στην ιστορία δεν προκάλεσε τόσο έντονα συναισθήματα στο παγκόσμιο κοινό όσο η συγκεκριμένη.  Βέβαια αυτή του η διαπίστωση δεν τον  έκανε να σταματήσει τον πόλεμο του Βιετνάμ, αν και δολοφονήθηκε τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς.

Ο Δημήτρης Ασιθιανάκης είναι φωτογράφος, δάσκαλος φωτογραφίας και πρόεδρος του Fotoart. Μπορείτε να τον βρείτε στο Facebook Dimitrios Asithianakis

Η φωτογραφία 50 χρόνια στις δημοπρασίες

Ο οίκος Sotheby’s  γιορτάζει φέτος τα 50 χρόνια που δημοπρατεί  φωτογραφίες

Φέτος στις 22 Απριλίου 2021 ο οίκος δημοπρασιών Sotheby’s θα γιορτάσει τα 50 χρόνια από το όχι και τόσο μακρινό 1971 που για πρώτη φορά άρχισε να δημοπρατεί φωτογραφίες.  Τα έργα που βγάζει σε δημοπρασία είναι ένα μπουκέτο φωτογραφιών από σπουδαίους φωτογράφους μέσα στην πορεία της ιστορίας της φωτογραφίας.  Ανάμεσα τους υπάρχει μια φωτογραφία του Gustave Le Gray από τον 19ο αιώνα. Φωτογραφίες των Frantisek Drtikol και Erwin Blumenfeld από τις αρχές του 20ου αιώνα. Φωτογραφίες μόδας από διάσημους φωτογράφους του είδους όπως οι Richard Avedon, Peter Lindbergh και Guy Bourdin, αλλά και πιο προσωπικές προσεγγίσεις πάλι διάσημων φωτογράφων τουλάχιστον για τους λάτρεις της φωτογραφίας όπως οι  Chris Levine, Martin Parr και Nobuyoshi Araki. Βέβαια δεν λείπουν από την δημοπρασία και οι συνήθεις ύποπτοι Bresson και Kertez.  Οτιδήποτε αυξάνει την δημοτικότητα της τέχνης της φωτογραφίας για μένα είναι καλοδεχούμενο, οπότε καλοδεχούμενο είναι και το συγκεκριμένο γεγονός που αναδεικνύει και μια μεγάλη αλήθεια. Το πόσα λίγα χρόνια στην ουσία η φωτογραφία περιλαμβάνεται ισάξια ανάμεσα στις υπόλοιπες τέχνες . Δείτε παρακάτω μερικές χαρακτηριστικές φωτογραφίες από αυτή την δημοπρασία, ενώ στο Link μπορείτε να βρείτε όλες τις πληροφορίες και τις φωτογραφίες https://www.sothebys.com/en/buy/auction/2021/50-masterworks-to-celebrate-50-years-of-sothebys-photographs/

František Drtikol

Erwin Blumenfeld

George Hoyningen-Huene

Désirée Dolron

Gregory Crewdson

Nobuyoshi Araki

Ο Δημήτρης Ασιθιανάκης είναι φωτογράφος, δάσκαλος φωτογραφίας και πρόεδρος του Fotoart. Μπορείτε να τον βρείτε στο Facebook Dimitrios Asithianakis

Alice Springs Φωτογράφος

June Browne – June Brunell – June Newton

Δεν με ευχαριστεί είναι η αλήθεια να κάνω μια ανάρτηση εξαιτίας κάποιου θανάτου, αλλά το προτιμώ από το να μην υπάρχει καθόλου αναφορά στο όνομα της σε ένα φωτογραφικό blog . Το ίδιο ισχύει για την φωτογράφο Alice Springs που πέθανε στις 9 Απριλίου του 2021.  Δεν είμαι σίγουρος αν θα μείνει στην ιστορία για το φωτογραφικό της έργο ή επειδή για 57 χρόνια ήταν η σύντροφος,  σύμβουλος, μάνατζερ και επιμελήτρια του έργου του συζύγου της , διάσημου φωτογράφου Helmut Newton.

Αυτοπορταίτο της  Alice Springs

Η  Alice Springs γεννήθηκε το 1923 στη Μελβούρνη  της Αυστραλίας με το όνομα June Browne. Όταν ξεκίνησε καριέρα ηθοποιού άλλαξε το όνομα της σε June Brunell,  λόγω συνωνυμίας με μια άλλη ηθοποιό στην Αυστραλία την ίδια περίοδο. Το 1947 γνώρισε τον  Helmut Newton όταν την χρησιμοποίησε σαν μοντέλο για μια φωτογράφιση και τον επόμενο χρόνο παντρεύτηκαν.  Ακολούθησε το άντρα της όταν του δόθηκε η ευκαιρία για διεθνή καριέρα στο Λονδίνο και στο Παρίσι και ήταν το στήριγμα του λειτουργώντας παράλληλα σαν μάνατζερ του και επιμελήτρια του έργου του. Άρχισε να φωτογραφίζει η ίδια το 1970 με το ψευδώνυμο Alice Springs αντικαθιστώντας τον Helmut Newton σε μια φωτογράφιση επειδή ήταν άρρωστος. Το 1974 έκανε το πρώτο της εξώφυλλο και το 1978 την πρώτη ατομική της έκθεση με πορτραίτα.

Πορτραίτο του Helmut Newton από την σύζυγο του Alice Springs

Μια ενδιαφέρουσα έκδοση με φωτογραφίες που εικονογραφεί και την σχέση του ζευγαριού με τις φωτογραφίες που τραβούσαν ο ένας τον άλλο, με τα αυτοπορτραίτα αλλά και κάποιες φωτογραφίες άλλων που τράβηξαν μαζί , είναι το HELMUT NEWTON ALICE SPRINGS us and them  από τις εκδόσεις TASCHEN.

us and them  από τις εκδόσεις TASCHEN

Ο Δημήτρης Ασιθιανάκης είναι φωτογράφος, δάσκαλος φωτογραφίας και πρόεδρος του Fotoart. Μπορείτε να τον βρείτε στο Facebook Dimitrios Asithianakis

Η Φωτογραφία μιας Φωτογραφίας, 1989

Richard Prince – Untitled (cowboy)

Για την σημερινή ιστορία μιας φωτογραφίας πρέπει να σας αναφέρω πρώτα από όλα το πλαίσιο της εποχής που ήταν λίγο διαφορετικό από το σημερινό. Οι διαφημίσεις της συγκεκριμένης μάρκας τσιγάρων υπήρχαν παντού, μιας και επιτρέπονταν οι διαφημίσεις των τσιγάρων. Κι όταν λέμε παντού αυτό είναι κυριολεκτικό. Τηλεόραση, εφημερίδες, περιοδικά, γιγαντοαφίσες και στις διαφημίσεις πριν από τις ταινίες στον κινηματογράφο (όπου τις περισσότερες φορές ο άντρας  ήρωας της διαφήμισης κατάφερνε κάτι σημαντικό και βέβαια έπεφτε το σχετικό χειροκρότημα).  Ο Richard Prince απλώς φωτογράφισε ένα τμήμα μιας διαφήμισης από ένα περιοδικό και το παρουσίασε (μαζί με άλλες αντίστοιχες αντιγραφές), σαν αυτόνομο καλλιτεχνικό έργο.

Το έργο τουRichard Prince,  Untitled (cowboy) του 1989

Η πρακτική της “οικειοποίησης”  στην τέχνη, όπως και αυτή της “επαναχρησιμοποίησης” δεν ήταν  κάτι καινούργιο στην τέχνη. Το 1989 είχαν περάσει άλλωστε 62 χρόνια από την “Κρήνη” του Marcel Duchamp. Η διαφορά μάλλον ήταν η μεγάλη δημοσιότητα της συγκεκριμένης σειράς του Richard Prince.  Εννοείται ότι έπαιξε ρόλο ότι ο Richard Prince ήταν συνεργάτης του περιοδικού TIME,  οι μηνύσεις  που δέχτηκε σε σχέση με τα πνευματικά δικαιώματα και την πρακτική του που τις περισσότερες τις κέρδισε (πράγμα που συνέχισε να συμβαίνει και με αντίστοιχες δουλειές που έκανε τα επόμενα χρόνια), αλλά έπαιξε βέβαια σημαντικό ρόλο ότι αυτό το έργο πουλήθηκε σε μια δημοπρασία  το 2005 για 1,2 εκατομμύρια δολάρια. Μέχρι τότε ήταν η ακριβότερη φωτογραφία που είχε πουληθεί ποτέ. Καθόλου άσχημα για μια αντιγραφή από μια σελίδα περιοδικού.

Η πρωτότυπη διαφήμιση

Αυτές οι μικρές και μεγάλες νίκες του  Richard Prince, εκτός των άλλων, στήριξαν και με νομικό-θεωρητικό λόγο αυτή την καλλιτεχνική πρακτική  της φωτογράφισης μιας φωτογραφίας. Επίσης άνοιξαν τον διάλογο  και πρόσθεσαν  προβληματισμούς που τους  βρίσκουμε πολύ χρήσιμους σχετικά με την αυθεντικότητα, την ιδιοκτησία  και την αξία ενός  καλλιτεχνικού έργου, ειδικά στην εποχή μας, την εποχή  της ψηφιακής κοινής χρήσης των φωτογραφιών, αλλά και γενικά των έργων τέχνης.

 

Ο Δημήτρης Ασιθιανάκης είναι φωτογράφος, δάσκαλος φωτογραφίας και πρόεδρος του Fotoart. Μπορείτε να τον βρείτε στο Facebook Dimitrios Asithianakis

Μινιμαλισμός και Φωτογραφία

Μινιμαλιστική Φωτογραφία

Ο Μινιμαλισμός σαν μορφή τέχνης είναι ένα κίνημα που αναπτύχθηκε στις ΗΠΑ την δεκαετία του 60′. Σαν πρώτη έκθεση έργων του Μινιμαλισμού θεωρείται μια έκθεση του Frank Stella στο ΜΟΜΑ το 1959 ενώ για την επόμενη 20ετία έχουμε μια άνθιση του κινήματος με κύριους εκπρόσωπους τους Carl Andre, Dan Flavin, Donald Judd, Sol LeWitt, Agnes Martin και τον Robert Morris. Η ανάπτυξη του μινιμαλισμού συνδέεται και με την εννοιολογική τέχνη που άνθισε επίσης το ίδιο διάστημα. Όλες αυτές οι κινήσεις στην τέχνη αμφισβήτησαν τις υπάρχουσες δομές για την δημιουργία την διάδοση, την προώθηση και την προβολή της τέχνης. Υποστήριξαν ότι ο κόσμος της σύγχρονης τέχνης είναι ένας κόσμος ελιτίστικος που μόνο λίγοι προνομιούχοι μπορούν να απολαύσουν.

Φωτογραφία Hiroshi Sugimoto

 Βέβαια παρόλες τις θετικές επισημάνσεις των κινημάτων αυτών δεν έκαναν τίποτε άλλο παρά να ενσωματωθούν στο σύστημα το οποίο κατηγορούσαν. Βέβαια αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρόσφεραν και αυτά τα κινήματα στην εξέλιξη της τέχνης κυρίως όσο αφορά την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ελευθερία στην καλλιτεχνική έκφραση. Η μινιμαλιστική τέχνη αναζητά την αλήθεια μέσα από έργα τέχνης που δεν προσποιούνται ότι είναι κάτι άλλο από αυτό που πραγματικά είναι. Χαρακτηριστική είναι η φράση του Frank Stella για τους πίνακες του που έχει μείνει ιστορική  “What you see is what you see”. Δηλαδή αυτό που βλέπεις είναι αυτό που βλέπεις.

Φωτογραφία Michael Kenna

Φωτογραφία και Μινιμαλισμός

Αν και ο Μινιμαλισμός απόρριψε  τα προηγούμενα κινήματα της τέχνης (αν και κυρίως η αντίθεση του ήταν στον αφηρημένο εξπρεσιονισμό), είναι σημαντική η επίδραση αυτών των κινημάτων στην εξέλιξη του Μινιμαλισμού. Σημαντική ήταν η έκδοση το 1962 του βιβλίου της Camilla Gray, The Great Experiment in Art: 1863-1922. Με αυτό το βιβλίο ήρθε πρώτη φορά η δύση τόσο ξεκάθαρα σε επαφή  με την ρώσικη πρωτοπορία με τις ανησυχίες των κινημάτων του Σουπρεματισμού και του κονστρουκτιβισμού και καλλιτεχνών όπως οι Tatlin,  Rodchenko και Malevich. Προσωπικά εκεί βρίσκω τις ρίζες του όποιου. Μινιμαλισμού στην Φωτογραφία. Κυρίως στο έργο του Aleksander Mikhailovich Rodchenko (1891 – 1956). Μπορούμε να βρούμε εκφράσεις του μινιμαλισμού στην φωτογραφία στο έργο άπειρων φωτογράφων, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι συγκεκριμένοι Φωτογράφοι ήταν Μινιμαλιστές φωτογράφοι  ή ήταν ενταγμένοι σε αυτό το κίνημα. Ακόμη περισσότερο καθώς ο Μινιμαλισμός ποτέ δεν έγινε ένα διακριτό κίνημα στην φωτογραφία (όπως ας πούμε έγινε με τον φουτουρισμό, παρόλο που κι αυτός δεν μακροημέρευσε).

Φωτογραφία Edward Weston (1886-1958)

Σήμερα ο όρος Μινιμαλισμός έχει αποκτήσει ξανά μια σχετική δημοτικότητα κυρίως χάρη στο κίνημα που προτείνει τον Μινιμαλισμό σαν τρόπο ζωής σε αντίθεση με τον καταναλωτισμό. Όμως δυστυχώς στην τέχνη ο Μινιμαλισμός είναι ένα συγκεκριμένο κίνημα που δεν έχει σχέση μόνο με την απλότητα που πιστεύουν οι περισσότεροι καθώς τα συγχέουν λίγο τους όρους αυτούς μέσα στο μυαλό τους. Ο μινιμαλισμός παραμένει για τους φωτογράφους μια ακόμη προίκα μέσα από τα κινήματα της τέχνης που κυρίως έχουν να κάνουν με την αμφισβήτηση του όποιου κατεστημένου και της μεγαλύτερης δυνατής ελευθερίας στην καλλιτεχνική έκφραση. Είναι σίγουρο ότι ο όρος Μινιμαλισμός θα μας απασχολήσει και στο μέλλον. Βλέπω φωτογραφικά forum θα δημιουργούνται και μαθήματα  φωτογραφίας να προτείνονται για την “Μινιμαλιστική Φωτογραφία”  υποτίθεται,  όταν δεν μπορούν καλά-καλά να την ορίσουν, όπως δεν μπορούν και να καθορίσουν το ιστορικό της πλαίσιο.

Ο Δημήτρης Ασιθιανάκης είναι φωτογράφος, δάσκαλος φωτογραφίας και πρόεδρος του Fotoart. Μπορείτε να τον βρείτε στο Facebook Dimitrios Asithianakis

 

Richard Avedon, η Dovima με τους ελέφαντες

Φωτογραφία μόδας της νέας εποχής

Το Αύγουστο του 1955 ο Richard Avedon τράβηξε αυτή την φωτογραφία για λογαριασμό του περιοδικού μόδας Harpers Bazaar. Η τοποθεσία ήταν το τσίρκο  Cirque d’hiver στο Παρίσι.  Το μοντέλο ήταν  η Dovima, το πρώτο μοντέλο στη ιστορία της μόδας που την αποκαλούσαν με ψευδώνυμο που αποτελούνταν από μια λέξη που είχε σχηματιστεί από τις πρώτες συλλαβές των ονομάτων της.

H Dovima και οι Ελέφαντες  1955

Μπορούμε να την χαρακτηρίσουμε σαν την φωτογραφία μιας νέας εποχής.  Γιατί ενώ και το μοντέλο και ο φωτογράφος είναι ήδη διάσημοι, ο Avedon ακόμη δεν μπορεί  να επιβάλλει  πλήρως τις επιλογές του και την άποψη του για την φωτογραφία μόδας. Δηλαδή να ακολουθήσει τα βήματα του μεγάλου δασκάλου (όλοι οι φωτογράφοι μόδας είμαστε παιδιά του θα πει ο Avedon σε μια συνέντευξη) Martin Munkacsi.  Αυτό θα συμβεί αργότερα το 1962 με την μετακίνηση του στην VOGUE. Η υψηλή μόδα τότε ακριβώς αρχίζει  να μετασχηματίζεται σε μαζική ψυχαγωγία. Επίσης  είναι σπουδαία συγκυρία ότι το φόρεμα που φοράει η Dovima είναι το πρώτο που σχεδίασε ο νεαρός  Yves Saint Laurent  (19 χρόνων) για τον οίκο Dior.

Ο Δημήτρης Ασιθιανάκης είναι φωτογράφος, δάσκαλος φωτογραφίας και πρόεδρος του Fotoart. Μπορείτε να τον βρείτε στο Facebook Dimitrios Asithianakis