Monthly Archives: March 2019

Kodachrome! Το φιλμ και ο μύθος του

Kodachrome φιλμ για έγχρωμες διαφάνειες

Η φωτογραφία όπως ξέρουμε υπήρξε ασπρόμαυρη για πολλά χρόνια και σχεδόν αποκλειστικά για πάνω από100 χρόνια από το 1839 που έχουμε την επίσημη γέννηση της. Στις αρχές του 20ου αιώνα έχουμε τις πρώτες αξιόλογες προσπάθειες για την δημιουργία έγχρωμων φωτογραφιών κυρίως από 2 εταιρείες την Kodak και την Αgfa. Η Kodak πέτυχε χάρη στις προσπάθειες δυο ερασιτεχνών που το πάλευαν για πάνω από 20 χρόνια (είναι χαρακτηριστικό ότι ξεκίνησαν τους πειραματισμούς στην έγχρωμη φωτογραφία όταν ήταν στο γυμνάσιο). Τα παρατσούκλια τους ήταν Man & God και τα κανονικά τους ονόματα Leopold Godowsky Jr. και Leopold Mannes. Για καλή τους τύχη αλλά και καλή τύχη της Kodak όταν έμειναν από χρήματα και δεν μπορούσαν να συνεχίσουν τους πειραματισμούς τους, τους “υιοθέτησε” η Kodak.

Διαφάνεια Kodachrome με το πλαίσιο της

Το αποτέλεσμα αυτής της συνεργασίας ήταν το φιλμ για έγχρωμες διαφάνειες Kodachrome το 1935 με ευαισθησία 10 ASA. Μπορεί να μην ήταν πολύ εύχρηστο από άποψη ευαισθησίας, αλλά μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τοπία και για το στούντιο. Η εξέλιξη του φιλμ χρειάστηκε πολλά χρόνια. Μετά από μια 20ετία παρουσιάστηκε το Kodachrome II το 1954 και μετά από μια ακόμη 20ετία το 1974 τα Kodachrome 25 και Kodachrome 64, ενώ το 1986 κυκλοφόρησε το Kodachrome 200 . Ήδη ένας αντιμονοπωλιακός νόμος είχε αναγκάσει την Kodak να σταματήσει να πουλάει τα φιλμ της με ενσωματωμένη στην τιμή αγοράς και το κόστος της εμφάνισης.

To κουτί με το εμφανισμένο Kodachrome και τα πλαίσια όπως επέστρεφε από τα εργαστήρια της Kodak

Τα συγκεκριμένα όμως φιλμ και όλες τις επόμενες εκδόσεις η Kodak συνέχισε να τα πουλάει στον υπόλοιπο κόσμο εκτός ΗΠΑ με ενσωματωμένη την τιμή εμφάνισης , το κόστος της πλαισίωσης των διαφανειών και τα ταχυδρομικά έξοδα αποστολής και παραλαβής πράγμα που ανέβαζε σε εξωφρενικά επίπεδα την τιμή του φιλμ. Όμως όποιος ήθελε να κάνει έγχρωμη φωτογραφία σε ένα σοβαρό επίπεδο από το 1974 και μετά ήταν αναγκασμένος να χρησιμοποιεί αυτό το φιλμ μέχρι τη στιγμή που ήρθαν τα Fuji. Ευτυχισμένοι ήταν οι φωτογράφοι του National Geographic και άλλων περιοδικών που οι αναθέσεις των φωτογραφήσεων περιελάμβαναν και άφθονες κούτες φιλμ Kodakchrome.

To φιλμ θρύλος Kodachrome 64

Λογικό ήταν ότι όσοι ασχολήθηκαν με την έγχρωμη φωτογραφία το έκαναν χάρη σε αυτό το φιλμ και λιγότερο χάρη στα έγχρωμα αρνητικά που και αυτά τα πρώτα χρόνια δεν έδιναν καλά αποτελέσματα. Ο πιο γνωστός φωτογράφος που προτιμούσε το Kodachrome για πάνω από 30 χρόνια είναι σίγουρα ο Steve MCurry. Η δουλειά του πρόσθεσε και στην δημοτικότητα και στην μυθολογία του φιλμ. Για αυτό το λόγο η Kodak του χάρισε το τελευταίο ρολό Kodachrome που κατασκεύασε το οποίο εμφανίστηκε τον Ιούλιο του 2010 από το τελευταίο εργαστήριο που τα εμφάνιζε στην Αμερική, το Dwayne’s Photo στο Parsons του Kansas. To φιλμ ήταν ένα Kodachrome 64. Ο Steve MCurry δήλωσε για αυτό το τελευταίο Kodachrome “I shot it for 30 years and I have several hundred thousand pictures on Kodachrome in my archive. I’m trying to shoot 36 pictures that act as some kind of wrap up – to mark the passing of Kodachrome. It was a wonderful film.”

To τελευταίο θρυλικό επίσης Kodachrome από τον Steve MCurry

Ο Δημήτρης Ασιθιανάκης είναι φωτογράφος, δάσκαλος φωτογραφίας και πρόεδρος του Fotoart. Μπορείτε να τον βρείτε στο Facebook Dimitrios Asithianakis. Για τα μαθήματα του fotoart μπορείτε να ρωτήσετε  και στο τηλέφωνο 6944303397.

40 χρόνια μετά μου χάρισαν μια Lubitel 2

Lubitel 2 διοπτικη με καθρέπτη

Αποφάσισα σήμερα να σας γράψω για την σχέση μου με μια ακόμη φωτογραφική μηχανή μιας και μου χάρισαν μια πρόσφατα. Την Lubitel 2, μια διοπτική με καθρέπτη. Προσπαθώ να θυμηθώ αν ήταν πριν 40 χρόνια πριν ή μπορεί και 41 που έπιασα μια Lubitel 2 στα χέρια μου για πρώτη φορά. Πάντως σίγουρα ήταν στο γυμνάσιο. Γυμνάσιο πήγαινα τις χρονιές 77/78, 78/79, 79/80 οπότε το 1979 δηλαδή πριν από 40 χρόνια, παίζει δυνατά σαν πιθανότητα. Η ενασχόληση μου με την φωτογραφία ξεκίνησε με την οικογενειακή AGFA Optima II που απόκτησα την αποκλειστική της διαχείριση το καλοκαίρι του 1977. Όμως χρειάστηκα κάποιο διάστημα για να καταλάβω ότι αυτή η μηχανή δεν ήταν της προκοπής και ότι αν θέλω να τραβάω πραγματικά καλές φωτογραφίες πρέπει να αποκτήσω είτε μια τηλεμετρική ή μια SLR. Σε σχέση με την οικογενειακή οικονομική κατάσταση το μόνο που θα μπορούσα να ονειρεύομαι ήταν μια Zenit ή μια Kiev.

Όμως κάπου μέσα στο γυμνάσιο απόκτησα εκτός από την συνείδηση ότι η φωτογραφική μου μηχανή δεν είναι καλή και έναν ανταγωνιστή/συναγωνιστή στην φωτογραφία τον συμμαθητή μου τον Παναγιώτη που είχε αποκτήσει μια Lubitel 2. Έτσι προστέθηκε άλλη μια φωτογραφική μηχανή στην λίστα με τις επιθυμίες μου. H Lubitel 2 ήταν ένα σοβιετικό επίτευγμα που δημιουργήθηκε το 1954. Κατασκευάζονταν από διάφορα εργοστάσια μέχρι και την δεκαετία του 80′, στηριγμένη επάνω στην σχεδίαση της Voigtländer Brillant και υπήρξε η Rolleiflex των φτωχών. Έχει κατασκευαστεί σε εκατομμύρια αντίτυπα και σε διάφορες παραλλαγές και ονόματα και έτσι δεν έχει κάποια ιδιαίτερη συλλεκτική αξία. Η μηχανή είναι μια TLR δηλαδή μια Twin Lens Reflex, που δέχεται φιλμ 120 ή 220 και δημιουργεί τετράγωνο καρέ 6Χ6. Ο φακός της είναι 75mm, ο κανονικός για αυτό το φορμά, με διαφράγματα από f4,5 μέχρι f22. Μέσα στο φακό βρίσκεται ένας φωτοφράχτης διαφραγματικού επιπέδου με ταχύτητες B (BULB), 1/15s, 1/30, 1/60, 1/125 και 1/250.

Η Lubitel 2 που στα ρώσικα σημαίνει ερασιτέχνης, για τα δεδομένα της και την τιμή της έβγαζε εκπληκτικές φωτογραφίες. Ειδικά στα μεσαία διαφράγματα ο φακός της ήταν ιδιαίτερα οξύς. Τα αποτέλεσμα που έβγαζε από άποψη ευκρίνειας ήταν εξαιρετικά σε σχέση με την Agfa μου και τον φακό Agfa Color Apotar που διέθετε ο οποίος δεν είχε δαχτυλίδι εστίασης, αλλά εστίαζε σε τρεις προεπιλεγμένες ζώνες , πορτραίτο, ομάδα, τοπίο ((Porträt, Gruppe, Landschaft). Πολύ γρήγορα απόκτησα SLR, μια δανεική Zenit TTL στην αρχή και μια ΖΕΝΙΤ 12XP στην συνέχεια και έτσι την Lubitel δεν την ξανασκέφτηκα, όμως να που πριν από μερικές μέρες λες και η ευχή μου να αποκτήσω και εγώ μια Lubitel δεν είχε ημερομηνία λήξης, μου χάρισαν μια που βρίσκεται σε πολύ κατάσταση και δουλεύει άψογα. Έτσι άλλο ένα παιδικό μου όνειρο έγινε πραγματικότητα!

Ο Δημήτρης Ασιθιανάκης είναι φωτογράφος, δάσκαλος φωτογραφίας και πρόεδρος του Fotoart. Μπορείτε να τον βρείτε στο Facebook Dimitrios Asithianakis. Για τα μαθήματα του fotoart μπορείτε να ρωτήσετε  και στο τηλέφωνο 6944303397.

Η Αλίκη στη χώρα της Φωτογραφίας

Charles Lutwidge Dodgson (Lewis Carroll)

Δεν ξέρω αν είναι σε πολλούς ανθρώπους γνωστό ότι ο συγγραφέας του διάσημου παιδικού βιβλίου η Αλίκη στην Χώρα των θαυμάτων Charles Lutwidge Dodgson  (1832 –  1898) ήταν εκτός από τις άλλες του ιδιότητες (μαθηματικός, ιερέας, καθηγητής σε κολέγιο) και παθιασμένος ερασιτέχνης φωτογράφος.

Lewis Carroll

Αυτοπορτραίτο του  Lewis Carroll ανάμεσα στο 1856-1860

Το ενδιαφέρον του για την φωτογραφία ξεκίνησε με αφορμή μια έκθεση που έγινε στο Λονδίνο το 1951. Μόλις το 1956 απόκτησε την πρώτη του φωτογραφική μηχανή που την είχε κατασκευάσει η εταιρεία Thomas Ottewill & Co. Δάσκαλος του στην φωτογραφία υπήρξε ο στενός του φίλος, ο γιατρός Reginald Southey (1835 – 1899) που γνωρίστηκαν όταν φοιτούσαν στο ίδιο κολέγιο.

Ο  πιστός φίλος και δάσκαλος στη φωτογραφία του Lewis Carroll, Reginald Southey  με τους σκελετούς του

Η ενασχόληση του με την φωτογραφία υπήρξε μια πολύ σοβαρή δραστηριότητα για τον Charles Lutwidge Dodgson που μόνο από τις ημερομηνίες καταλαβαίνετε ότι ήταν από τους πρωτοπόρους στον χώρο της φωτογραφίας (απόκτησε φωτογραφική μηχανή μόλις 12 χρόνια μετά την δημοσίευση του The Pencil of Nature από τον William Henry Fox Talbot). Το 1863 νοίκιασε ένα χώρο που τον χρησιμοποιούσε σαν φωτογραφικό στούντιο ενώ το 1869 εξασφάλισε άδεια για την δημιουργία ενός ανάλογου χώρου μέσα στο συγκρότημα του κολεγίου του Christ Church όπου ήταν λέκτορας μαθηματικών.

Η κατά πολλούς εμπνευσή του για την Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων Άλις Λίντελ

Ο Charles Lutwidge Dodgson που έγινε πιο γνωστός με το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Lewis Carroll υπολογίζουν ότι σε διάστημα 24 ετών που ασχολήθηκε με την φωτογραφία, τράβηξε συνολικά περίπου τρεις χιλιάδες φωτογραφίες που για τα δεδομένα της εποχής και τον τρόπο λειτουργίας του τότε φωτογραφικού εξοπλισμού είναι ένα πολύ μεγάλο νούμερο. Σήμερα υπολογίζεται ότι σώζονται λιγότερες από χίλιες φωτογραφίες του και οι περισσότερες από αυτές είναι πορτραίτα. Δυστυχώς το φωτογραφικό έργο του Lewis Carroll έχει γίνει αντικείμενο έντονου αρνητικού σχολιασμού ειδικά μερικές από τις φωτογραφίες του που απεικονίζουν γυμνά νεαρά κορίτσια. Βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τέτοιες φωτογραφίες ήταν συνηθισμένες εκείνη την εποχή ενώ είμαστε σίγουροι ότι έχουν γίνει με την συναίνεση των γονέων των παιδιών που ήταν όλοι στο στενό φιλικό κύκλο του Lewis Carroll. Πάντως θεωρώ ότι υπάρχει γενικώς ένα μούδιασμα όσο αφορά το φωτογραφικό έργο του, ενώ κανείς δεν διστάζει να εκθειάσει το λογοτεχνικό του έργο.

Η ποιήτρια Christina Rossetti με την μητέρα της

Η αξία του φωτογραφικού του έργου πάντως είναι και αυτή μεγάλη. Εκτός από το τμήμα με τις φωτογραφίες των νεαρών κοριτσιών που σίγουρα χρειάζεται περισσότερη συζήτηση και διερεύνηση από τους ιστορικούς, ο Lewis Carroll ανήκει στους πρωτοπόρους της φωτογραφίας με ένα ξεχωριστό προσωπικό ύφος που είχε πλήρη συνείδηση ότι δημιουργεί με τις φωτογραφίες του ένα καλλιτεχνικό έργο και άσκησε μεγάλη επίδραση στους μεταγενέστερους φωτογράφους που τους επηρέασε και τους ενέπνευσε. Το 1858 συμμετείχε σε έκθεση φωτογραφίας, στο Λονδίνο που την οργάνωσε η Photographic Society of London. Το φωτογραφικό έργο του Lewis Carroll διακόπηκε ξαφνικά τον Αύγουστο του 1880, 18 χρόνια πριν τον θάνατο του. Δεν έχουμε διαπιστώσει με σιγουριά γιατί σταμάτησε την ενασχόληση του με την φωτογραφία.

Η Alexandra “Xie” Rhoda Kitchin ένα από τα αγαπημένα μοντέλα του Lewis Carroll

Σίγουρα στην εποχή μας το έργο του Lewis Carroll, φωτογραφικό και λογοτεχνικό ερμηνεύεται με διαφορετικό τρόπο από ότι στην εποχή του. Έτσι θα έχει ενδιαφέρον η από εδώ και πέρα κριτική για το έργο του από ειδικούς επιστήμονες.

Ο Δημήτρης Ασιθιανάκης είναι φωτογράφος, δάσκαλος φωτογραφίας και πρόεδρος του Fotoart. Μπορείτε να τον βρείτε στο Facebook Dimitrios Asithianakis. Για τα μαθήματα του fotoart μπορείτε να ρωτήσετε  και στο τηλέφωνο 6944303397

Η Gertrude Käsebier έμπνευση για τις γυναίκες φωτογράφους

Gertrude Käsebier

Σήμερα με την ευκαιρία της ημέρας της γυναίκας σκέφτηκα να αναφερθώ σε μια σπουδαία γυναίκα φωτογράφο την Gertrude Käsebier. Η Gertrude Käsebier γεννήθηκε σαν Gertrude Stanton στις 18 Μαίου του 1852. Για τα παιδιά της χρόνια δεν έχουμε πάρα πολλές πληροφορίες . Ξέρουμε ότι έχασε τον πατέρα της πάρα πολύ νωρίς και ότι μεγάλωσε κυρίως με την γιαγιά της. Στα 22α γενέθλια της παντρεύτηκε τον 28χρονο Eduard Käsebier έναν ευκατάστατο επιχειρηματία. Έκανε 3 παιδιά που τα μεγάλωσε σε μια φάρμα στο New Durham του New Jersey όπου αναζήτησε ένα πιο υγιεινό περιβάλλον. Όμως ο γάμος της δεν ήταν ευτυχισμένος και έτσι παρόλο που δεν πήρε διαζύγιο με τον άντρα της ζούσαν χωριστά. Όμως πάντα ο Eduard Käsebier την στήριζε οικονομικά ακόμη κι όταν στα 37 της αποφάσισε να σπουδάσει καλές τέχνες.

 Gertrude Käsebier

Γύρισε πίσω στην Νέα Υόρκη και ξεκίνησε σπουδές στο κανονικό πρόγραμμα του Pratt Institute of Art and Design όπου τυπικά σπούδασε σχέδιο και ζωγραφική αλλά από την πρώτη στιγμή έπαθε εμμονή με την φωτογραφία. Ακολουθώντας την συνήθεια πολλών φοιτητών εκείνης της εποχής ταξίδεψε στην Ευρώπη για να συνεχίσει τις σπουδές της σπουδάζοντας χημεία της φωτογραφίας στην Γερμανία και ζωγραφική στο Παρίσι με τον αμερικανικό ζωγράφο Frank DuMond. Γύρισε στην Αμερική εξαιτίας της ασθένειας του συζύγου της όπου και αποφάσισε να γίνει επαγγελματίας φωτογράφος. Στην αρχή έγινε βοηθός του Samuel H. Lifshey για να μάθει την διαχείριση ενός στούντιο φωτογραφίας. Σε ένα χρόνο το 1896 παρουσίασε 150 φωτογραφίες της, ένα τεράστιο αριθμό για την εποχή εκείνη στο Boston Camera Club. Οι ίδιες φωτογραφίες παρουσιάστηκαν τον Φεβρουάριο του 1897 στο Ινστιτούτο Pratt. Η μεγάλη επιτυχία αυτών των εκθέσεων της έδωσε μεγάλη δημοσιότητα και την ευκαιρία μιας ακόμη έκθεσης στη Φωτογραφική Εταιρεία της Φιλαδέλφειας το 1897 και την ευκαιρία να διδάξει και να μιλήσει για το έργο της. Τότε ήταν που ξεκίνησε να προπαγανδίζει την φωτογραφία στις γυναίκες κάτι που το έκανε όλη της τη ζωή λέγοντας ότι η φωτογραφία είναι μια πολύ ταιριαστή ενασχόληση για τις γυναίκες με καλλιτεχνικές ανησυχίες και ότι όσες το αποφασίσουν να ασχοληθούν θα εκπλαγούν με το όσο ταιριάζει η φωτογραφία στην γυναικεία φύση.

Χαρακτηριστικό πορτραίτο που τράβηξε η Gertrude Käsebier

Περισσότερα βιογραφικά στοιχεία δεν θα σας αναφέρω . Μπορείτε να βρείτε πάρα πολλά στο ίντερνετ ξεκινώντας από την wikipedia. en.wikipedia.org/wiki/Gertrude_K%C3%A4sebier  Εγώ αυτή την πλευρά της ήθελα να φωτίσω σήμερα μιας που γιορτάζουμε την γιορτή της γυναίκας. Να τιμήσουμε μια σπουδαία φωτογράφο, αλλά και το παράδειγμα της που αποτέλεσε έμπνευση και αφορμή και για άλλες γυναίκες να ασχοληθούν με την φωτογραφία έμμεσα ή άμεσα μιας και ξέρουμε στα σίγουρα ότι επηρέασε τις Clara Sipprell, Consuelo Kanaga, Laura Gilpin, Florence Maynard και αυτή που εγώ την ονομάζω γιαγιά της φωτογραφίας, τη Imogen Cunningham να ασχοληθούν με την φωτογραφία.

Δύο διαφορετικές εκτυπώσεις του ίδιου αρνητικού

Ο Δημήτρης Ασιθιανάκης είναι φωτογράφος, δάσκαλος φωτογραφίας και πρόεδρος του Fotoart. Μπορείτε να τον βρείτε στο Facebook Dimitrios Asithianakis. Για τα μαθήματα του fotoart μπορείτε να ρωτήσετε  και στο τηλέφωνο 6944303397.