Josef Koudelka Gypsies – Φωτογραφικό Λεύκωμα
O Josef Koudelka είναι ένας από τους λατρεμένους φωτογράφους που μάλλον δεν χρειάζεται συστάσεις. Έγινε γνωστός το 1968 όταν το Sunday Times Magazine δημοσίευσε τις φωτογραφίες του (ως ο ανώνυμος φωτογράφος της Πράγας με τα αρχικά P.P. – Prague Photographer) από την Σοβιετική εισβολή στην Τσεχοσλοβακία και την αντίδραση των Τσέχων , γεγονότα που έμειναν στην ιστορία ως η “Άνοιξη της Πράγας”. Αυτή η συγκυρία του έδωσε τα μέσα να συνεχίσει μια δουλειά που την είχε ξεκινήσει νωρίτερα, όταν είχε αποφασίσει να παρατήσει την δουλειά του σαν αεροναυπηγός και να αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στην φωτογραφία.
Πολιτικός εξόριστος μετά τα γεγονότα της Πράγας, αλλά αγαπημένο πνευματικό παιδί του Henri Cartier-Bresson και του Magnum, φωτογραφίζει Τσιγγάνους στην Ουγγαρία στην Γαλλία και στην Ισπανία. Μαζί με τις φωτογραφίες που είχε τραβήξει ήδη στην Ρουμανία και στην Σλοβακία συγκροτεί ένα έργο που έμεινε γνωστό ως “Οι Τσιγγάνοι του Ζόσεφ Κουντέλκα”, ένα από τα φωτογραφικά ορόσημα του 20ου αιώνα. Το πρώτο λεύκωμα από αυτή την δουλειά με 60 φωτογραφίες εκδίδεται το 1975 στο Παρίσι με τον τίτλο Gitans : la fin du voyage. Ενώ την ίδια χρονιά το Aperture εκδίδει το λεύκωμα στην Αμερική με τον τίτλο Gypsies.
Ο Κουντέλκα δεν φωτογραφίζει τις αυτοεξόριστες μικροκοινωνίες των Τσιγγάνων σε κάθε χώρα σαν ένα κοινωνικό πρόβλημα που χρειάζεται λύση. Αυτοεξόριστος και ίδιος, άπατρις και νομάδας (Το 1987 του δόθηκε η Γαλλική υπηκοότητα και το 1990 μετά από 22 χρόνια μπόρεσε να ξαναταξιδέψει στην πατρίδα του), με ένα σακίδιο, ένα υπνόσακο και την φωτογραφική του μηχανή, αλλά με τρομερή ευαισθησία και με μια εντελώς διαφορετική φωτογραφική ματιά, καταγράφει την καθημερινή ζωή σαν να συμμετέχει και ίδιος σε μια αρχέγονη παράσταση με το μυστήριο αλλά και την χαρά της ζωής συνεχώς παρόντα.
Το έργο αυτό του Κουντέλκα μαζί με την επόμενη φωτογραφική δουλειά του – που στην ουσία είναι η συνέχεια των Τσιγγάνων – τους “Εξόριστους” (Exiles 1988), επέδρασε δίνοντας έμπνευση σε μια ολόκληρη γενιά νέων φωτογράφων (δεν είναι τυχαίο ότι και ο ίδιος βοηθάει όσο μπορεί νέους φωτογράφους) και πιστεύω ότι το έργο του θα παραμείνει πάντοτε επίκαιρο. Οπότε όπου πετύχετε το φωτογραφικό λεύκωμα Gypsies του Josef Koudelka, σε οποιαδήποτε έκδοση (αν και εγώ προτιμώ την πιο πρόσφατη έκδοση του Aperture με τις 109 φωτογραφίες), καινούργιο ή μεταχειρισμένο, αγοράστε το.
Ο Δημήτρης Ασιθιανάκης είναι φωτογράφος, δάσκαλος φωτογραφίας και πρόεδρος του Fotoart. Μπορείτε να τον βρείτε στο Facebook Dimitrios Asithianakis.Για τα μαθήματα του fotoart μπορείτε να ρωτήσετε και στο τηλέφωνο 6944303397.