Πολλαπλή έκθεση στην ίδια φωτογραφία
Μια πολύ παλιά και γνωστή φωτογραφική τεχνική είναι η αποτύπωση δύο ή περισσότέρων φωτογραφιών μαζί στην ίδια φωτογραφία. Αυτό προφανώς ξεκίνησε κατά λάθος κάποιος φωτογράφος δεν πρόσεξε και τράβηξε στον ίδιο κομμάτι φιλμ ξανά μια φωτογραφία. Το αποτέλεσμα μπορεί να φάνηκε ενδιαφέρον και κάποιος θα θέλησε να το επαναλάβει. Άλλωστε πολύ συχνά γίνονταν το ίδιο ακριβώς πράγμα, δηλαδή ο συνδυασμός περισσότερων αρνητικών στις τεχνικές του φωτομοντάζ, απλά στην πολλαπλή έκθεση έχουμε αλληλοεπικάλυψη των φωτογραφιών.
O ζωγράφος Alexander Shevchenko από τον Alexander Rodchenko 1924
Με ακόμη μεγαλύτερο έλεγχο και αποτελεσματικότητα αυτό το ίδιο φαινόμενο/τεχνική μπορούσε κάποιος να το δημιουργήσει στον σκοτεινό θάλαμο. Όμως η μαγεία του τυχαίου που πρόσφερε το διπλοτράβηγμα κατευθείαν πάνω στο ίδιο αρνητικό ή διαφάνεια, έκαναν του φωτογράφους να χρησιμοποιούν συχνά αυτή την τεχνική. Υπήρχαν φωτογραφικές μηχανές που ο φωτογράφος έκανε πατέντες για να μπορέσει να το κάνει (συνήθως με το κουμπί απελευθέρωσης της επιστροφής του φιλμ). Στην πορεία με την εξέλιξη της τεχνολογίας και των φωτογραφικών μηχανών, δημιουργήθηκαν φωτογραφικές μηχανές που έδιναν την δυνατότητα να οπλίζει ο μηχανισμός του φωτοφράχτη αλλά να μην προχωράει το φιλμ στην επόμενη πόζα.
Διπλοέκθεση απευθείας σε σύγχρονη ψηφιακή φωτογραφική μηχανή
Στην ψηφιακή εποχή της φωτογραφίας είναι αρκετές αυτές οι μηχανές που δίνουν την δυνατότητα να τραβήξουμε δύο η περισσότερα καρέ στην ίδια φωτογραφία και μάλιστα κάποιες με περαιτέρω παραμετροποιήσεις. Θα το βρείτε σαν επιλογή διπλοέκθεσης ή πολλαπλής έκθεσης. Μάλιστα αρκετές φωτογραφικές μηχανές μας επιτρέπουν να τραβήξουμε περισσότερες από 2 και με επιλογές στον τρόπο που θα χειριστεί την επικάλυψη τους. Βέβαια και ακόμη για τις φωτογραφικές μηχανές που δεν διαθέτουν κάτι τέτοιο υπάρχει πάντα η δυνατότητα για τον φωτογράφο να ενώσει 2 ή περισσότερες φωτογραφίες σε κάποιο πρόγραμμα ψηφιακής επεξεργασίας. Επειδή η πολλαπλή έκθεση είναι ένα αρκετά δημοφιλές εργαλείο, ακόμη και αν η φωτογραφική μηχανή δεν δίνει την δυνατότητα για διπλοέκθεση, είναι πολύ πιθανό να δίνει την δυνατότητα επεξεργασίας μετά την λήψη μέσα στην ίδια την μηχανή.