Θέματα για φωτογράφους
Μια από τις πιο συνηθισμένες ερωτήσεις/απορίες των μαθητών μου είναι το που να βρούνε θέματα για να φωτογραφίσουν. Η απάντηση μου βέβαια είναι ότι θέματα για τον φωτογράφο υπάρχουν παντού ξεκινώντας από το ίδιο του το σπίτι και πάντα θα αναφέρομαι σε ένα παράδειγμα από την ιστορία της φωτογραφίας που με συγκινεί πάρα πολύ. Το παράδειγμα ενός μεγάλου Δασκάλου της Φωτογραφίας, του Αντρέ Κερτέζ.
Αντρέ Κερτέζ αυτοπορτραίτο στο κουρείο
Ο Αντρέ Κερτέζ (André Kertész 1894-1985) θεωρείται και είναι ένας από τους σημαντικότερους φωτογράφους του 20ου αιώνα. Είχε ξεκινήσει να φωτογραφίζει από την Ουγγαρία στην οποία γεννήθηκε και είχε κάνει κάποιο όνομα, αλλά το σημαντικότερο κομμάτι του έργου του το δημιούργησε στο Παρίσι όπου μετανάστευσε σε ηλικία 31 χρονών. Το έργο του στο Παρίσι του χάρισε παγκόσμια αναγνώριση αλλά οικονομικά δεν τα πήγαινε πολύ καλά. Υπήρχε και ο φόβος του ναζισμού και έτσι αποφάσισε κυρίως για λόγους βιοπορισμού να μεταναστεύσει για μια ακόμη φορά στην Αμερική το 1936. Εκεί όμως δυστυχώς το καλλιτεχνικό του έργο αδυνάτησε. Παρόλο που είχε κάποιες καλλιτεχνικές αναλαμπές και το προσπαθούσε, δεν μπόρεσε να φτάσει ή και να ξεπεράσει ακόμη την ας πούμε μποέμικη περίοδο της 11ετίας στο Παρίσι. Εμπορικά φωτογράφιζε για περιοδικά μόδας αλλά και για ένα αδιάφορο περιοδικό στο οποίο είχε αποκλειστική και μόνιμη απασχόληση και φωτογράφιζε κυρίως σπίτια και κήπους πλουσίων (House & Garden).
Ο Κερτέζ είχε κερδίσει παγκόσμια αναγνώριση από το πρώιμο έργο του που ήταν κυρίως φωτογραφία δρόμου. Δηλαδή θέματα έξω από το σπίτι. Παρόλο που με κάτι παραμορφωμένα γυμνά που είχε τραβήξει στο σπίτι του με κάτι φίλες του καλλιτέχνιδες στο Παρίσι είχε κάνει πάταγο, ενώ εξαιρετικά ήταν πάντα και τα αυτοπορτραίτα του κυρίως σε εσωτερικούς χώρους. Χρήματα όμως είχε βγάλει από τους κήπους στην Αμερική. Μεγάλος σε ηλικία, κατέληξε γέρος πια, με όχι καλή ψυχολογία -είχε χάσει και την γυναίκα του που την λάτρευε- κλεισμένος στο διαμέρισμα του στην Νέα Υόρκη, σχεδόν ανήμπορος να φωτογραφίσει. Παρόλα αυτά νέα παιδιά, νέοι φωτογράφοι και συλλέκτες τον επισκέπτονταν συχνά για να τον γνωρίσουν και να του εκφράσουν τον θαυμασμό τους. Είχε γίνει μια αναδρομική του έκθεση στην Νέα Υόρκη, ήταν και τιμώμενο πρόσωπο στον Φωτογραφικό μήνα της Αρλ. Η φήμη του ήταν στα ουράνια. Είπαμε φωτογράφος ορόσημο. Κάποια στιγμή λοιπόν ή ο Graham Nash (μουσικός και συλλέκτης φωτογραφιών) ή ο Eelco Wolf από την εταιρεία Polaroid του χάρισε μια φωτογραφική μηχανή Polaroid SX-70. Η ευκολία της χρήση της τον παρακίνησε να ξαναφωτογραφίσει. Τίποτε, μια αυτόματη μηχανή, χωρίς ρυθμίσεις, που πέταγε τις φωτογραφίες έτοιμες σε ένα λεπτό.
Μια από τις διάσημες πια πολαρόιντ του Κερτέζ
Κι όμως οι φωτογραφίες που τράβηξε γύρω-γύρω μέσα στο μικρό διαμέρισμα, όπως μπορούσε με τα γέρικα πόδια και την αδυνατισμένη του όραση, με αυτή την απλή μηχανή, με θέματα τα καθημερινά αντικείμενα μέσα στο σπίτι και ότι έβλεπε από το παράθυρο του είναι απλά ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΕΣ. Ψάξτε στο ίντερνετ να δείτε και τις υπόλοιπες.
Ο Δημήτρης Ασιθιανάκης είναι φωτογράφος, δάσκαλος φωτογραφίας και πρόεδρος του Fotoart. Μπορείτε να τον βρείτε στο Facebook Dimitrios Asithianakis