Η Πρώτη Φωτογραφική Αποτύπωση Κεραυνού
Η πρώτη φωτογραφία κεραυνού στην ιστορία της επιστήμης και της φωτογραφίας τραβήχτηκε στις 2 Σεπτεμβρίου του 1882 από τον Αμερικανό φωτογράφο και ερευνητή Γουίλιαμ Νίκολσον Τζένινγκς – William Nicholson Jennings (1860-1946) στη Φιλαδέλφεια των Ηνωμένων Πολιτειών. Μέχρι τότε, οι αστραπές είχαν περιγραφεί μόνο μέσα από μαρτυρίες ή καλλιτεχνικές αναπαραστάσεις, χωρίς να υπάρχει αντικειμενική τεκμηρίωση της μορφολογίας τους, ειδικότερα φωτογραφική. Η τεχνική δυσκολία στην αποτύπωση ενός κεραυνού ήταν τεράστια. Τα φωτογραφικά φιλμ της εποχής απαιτούσαν μεγάλους χρόνους έκθεσης, ενώ οι κεραυνοί είναι φαινόμενα ταχείας εκδήλωσης παρόλο που είναι εξαιρετικά φωτεινά φαινόμενα. Ο Τζένινγκς, χρησιμοποιώντας μεγάλες γυάλινες πλάκες και χειροποίητα χημικά γαλακτώματα, κατάφερε να τροποποιήσει τον χρόνο έκθεσης και την ευαισθησία του υλικού, έτσι ώστε να αποτυπώσει με ακρίβεια τις λεπτομέρειες της ηλεκτρικής εκκένωσης.
Η πρώτη φωτογραφία κεραυνού
Οι φωτογραφίες του κατέδειξαν ότι οι κεραυνοί δεν ακολουθούν ευθύγραμμη διαδρομή, όπως πίστευαν πολλοί, αλλά αντίθετα εμφανίζουν πολυάριθμες διακλαδώσεις και περίπλοκα σχήματα. Η ανακάλυψη αυτή είχε σημαντική επίδραση στη μετέπειτα μελέτη της ατμοσφαιρικής ηλεκτριστικότητας και συνέβαλε στη θεμελίωση της φυσικής κατανόησης των ηλεκτρικών εκκενώσεων.Επιστημονικά, η αποτύπωση των κεραυνών επέτρεψε τη συστηματική μελέτη των μηχανισμών διάσπασης της ηλεκτρικής μόνωσης της ατμόσφαιρας, την κατανόηση της ανάπτυξης του ηγέτη (leader) και των επιστρεφόμενων κρουσμάτων (return strokes) κατά την εκκένωση, και βοήθησε στη βελτίωση των τεχνολογιών προστασίας από τους κεραυνούς.
William Nicholson Jennings (1860-1946)
Ο Τζένινγκς εκτός από αυτή την πρώτη φωτογραφία κεραυνού, συνέχισε να φωτογραφίζει κεραυνούς για αρκετά χρόνια, συμβάλλοντας όχι μόνο στην επιστήμη αλλά και στη δημιουργία μιας νέας αισθητικής γύρω από την φωτογραφική απεικόνιση φυσικών φαινομένων. Ταυτόχρονα ήταν πρωτοπόρος στην αεροφωτογραφία, παρόλο που η πρώτη αεροφωτογραφία είχε τραβηχτεί από άλλο φωτογράφο το 1860. Σήμερα, χάρη στην πρόοδο της ψηφιακής τεχνολογίας και των εξειδικευμένων καμερών η μελέτη των κεραυνών έχει εξελιχθεί σημαντικά. Ωστόσο, το έργο του Τζένινγκς παραμένει σημείο αναφοράς για όσους ασχολούνται με τη φωτογράφιση και την επιστημονική ανάλυση των ηλεκτρικών φαινομένων. Η φωτογραφία του κεραυνού δεν ήταν απλώς μια τεχνική και επιστημονική επιτυχία· ήταν ένα σημαντικό βήμα για την οπτικοποίηση της δύναμης και της πολυπλοκότητας των δυνάμεων της φύσης.
Ο Δημήτρης Ασιθιανάκης είναι φωτογράφος, δάσκαλος φωτογραφίας και πρόεδρος του Fotoart. Μπορείτε να τον βρείτε στο Facebook Dimitrios Asithianakis. Για τα μαθήματα του fotoart μπορείτε να ρωτήσετε και στο τηλέφωνο 6944303397.