Bill Cunningham (1929-2016) ο φωτογράφος της μόδας του δρόμου
Ο Bill Cunningham υπήρξε μια από τις πιο εμβληματικές μορφές της φωτογραφίας μόδας του 20ού και των αρχών του 21ου αιώνα. Γεννημένος το 1929 στη Βοστώνη, ξεκίνησε την καριέρα του όχι ως φωτογράφος, αλλά ως σχεδιαστής καπέλων στη Νέα Υόρκη. Ωστόσο, η μοίρα του ήταν διαφορετική. Σύντομα στράφηκε στη δημοσιογραφία μόδας και, ακολουθώντας την έμφυτη παρατηρητικότητά του, βρήκε τον αληθινό του δρόμο μέσα από τη φωτογραφία.
Ο Bill Cunningham σε φωτογραφία που τράβηξε ο Andy Warhol
Η καριέρα του στο The New York Times, όπου εργάστηκε για δεκαετίες, τον κατέστησε γνωστό παγκοσμίως. Εκεί παρουσίαζε τις στήλες On the Street και Evening Hours. Στη μία, κατέγραφε το καθημερινό στυλ απλών ανθρώπων και περαστικών, ενώ στην άλλη απαθανάτιζε βραδινές εκδηλώσεις, φιλανθρωπικά γκαλά και κοινωνικές συναθροίσεις. Αυτό που τον ξεχώριζε ήταν η ικανότητά του να βλέπει τη μόδα όχι μόνο στις πασαρέλες, αλλά στον δρόμο, στον τρόπο που οι άνθρωποι φορούσαν τα ρούχα τους, μετατρέποντάς τα σε κομμάτι της καθημερινής τους ταυτότητας.
Με την χαρακτηριστική του μπλε καμπαρντίνα και την απλή φωτογραφική μηχανή του, ο Cunningham γινόταν σχεδόν αόρατος. Δεν ενδιαφερόταν για τη δόξα ή την προσωπική προβολή· ενδιαφερόταν αποκλειστικά για το αντικείμενό του. Ο ίδιος έλεγε πως δεν τον ενδιέφεραν τα χρήματα ούτε η κοινωνική του θέση· αυτό που είχε αξία ήταν η αλήθεια που αποτυπωνόταν στο φακό του. Με την απλότητά του, κατάφερε να αποσπάσει την αυθεντικότητα των στιγμών που φωτογράφιζε.
Η δουλειά του ήταν πρωτοποριακή γιατί ανέδειξε τη μόδα ως κοινωνικό φαινόμενο. Μέσα από τις εικόνες του μπορεί κανείς να παρατηρήσει τις αλλαγές των τάσεων, την εξέλιξη της αισθητικής, αλλά και το πώς οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν την ενδυμασία για να εκφράσουν την ατομικότητά τους. Ο Cunningham πίστευε πως η μόδα δεν είναι κάτι αποκλειστικό, αλλά ένα μέσο που ανήκει σε όλους. Αυτό το πνεύμα δημοκρατικότητας έκανε το έργο του τόσο σπουδαίο. Παρά τη φήμη του, παρέμεινε μέχρι τέλους ταπεινός και αφοσιωμένος στη δουλειά του. Δεν κυνηγούσε την αναγνώριση, και συχνά απέρριπτε τιμές και βραβεία. Παρ’ όλα αυτά, το 2008 τιμήθηκε από τη Γαλλική Δημοκρατία με τον τίτλο του Ιππότη των Τεχνών και των Γραμμάτων, ενώ το 2009 το New York Landmarks Conservancy τον ανακήρυξε «ζωντανό θησαυρό».
Η ζωή και η δουλειά του έγιναν γνωστές στο ευρύ κοινό μέσα από το ντοκιμαντέρ Bill Cunningham New York (2010), το οποίο αποκάλυψε όχι μόνο το έργο, αλλά και τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του: έναν άνθρωπο που ζούσε λιτά, σχεδόν ασκητικά, αφιερωμένος ολοκληρωτικά στην αποστολή του. Ο Bill Cunningham πέθανε το 2016, αφήνοντας πίσω του μια ανεκτίμητη κληρονομιά. Οι φωτογραφίες του δεν είναι απλώς ντοκουμέντα μόδας, αλλά χρονικά της ίδιας της ζωής στη Νέα Υόρκη. Μέσα από τον φακό του, η πόλη, οι άνθρωποι και τα στυλ τους έγιναν κομμάτια μιας συλλογικής μνήμης. Ο Cunningham υπήρξε ο κατ’ εξοχήν χρονικογράφος της μόδας του δρόμου, ένας καλλιτέχνης που με σεμνότητα και πάθος κατέγραψε την ιστορία όχι μόνο της ενδυμασίας, αλλά και της ανθρώπινης δημιουργικότητας.
Ο Δημήτρης Ασιθιανάκης είναι φωτογράφος, δάσκαλος φωτογραφίας και πρόεδρος του Fotoart. Μπορείτε να τον βρείτε στο Facebook Dimitrios Asithianakis. Για τα μαθήματα του fotoart μπορείτε να ρωτήσετε και στο τηλέφωνο 6944303397