Street Art και Φωτογραφία
Στη σημερινή μου ανάρτηση είναι ένα κείμενο σημαντικό για μένα μιας και είναι από μια από τις πρώτες μου εργασίες στο μεταπτυχιακό που κάνω. Μετά από χιλιάδες άρθρα στο ίντερνετ αυτή είναι μια ιδιαίτερη στιγμή. Η εργασία παραδόθηκε αυτή την βδομάδα οπότε τώρα μπορώ να την δημοσιεύσω. Ίσως στη συνέχεια να γίνει μια σειρά άρθρων που να αφορά την σχέση της αγαπημένης μου street art με την φωτογραφία. Σήμερα σας παρουσιάζω την εισαγωγή και ένα κείμενο για τον Ernest Pignon-Ernest. Για εικονογράφηση έχω επιλέξει 2 φωτογραφίες του JR και βέβαια μια του πρωτοπόρου Ernest Pignon-Ernest από το 1979 παρακαλώ. Έχω αφαιρέσει τις παραπομπές της βιβλιογραφίας όποιος ενδιαφέρεται για αυτήν μπορεί να επικοινωνήσει μαζί μου ή με email η στο facebook.
Φωτογραφία από την παρέμβαση του JR στην Βραζιλία με το project “Οι γυναίκες είναι ήρωες” το 2008
Εισαγωγή
Η σχέση που έχει η φωτογραφία και η Street Art είναι στενή και πολυεπίπεδη. Στην παρούσα εργασία θα προσπαθήσω να αναδείξω πως η φωτογραφία εξελίχθηκε ως μια ξεχωριστή καλλιτεχνική πρακτική μέσα από το έργο σημαντικών Street Artist. Θα αφήσω έξω από την έρευνα μου τη προφανή σχέση που έχει η τεκμηριωτική δύναμη της φωτογραφίας στην καταγραφή και προβολή της Street Art στον σύγχρονο κόσμο, ειδικά μέσω του διαδικτύου και τον πολύ σημαντικό ρόλο που έχει παίξει στην πλήρη αποδοχή της σαν ένα ρεύμα της τέχνης.
Η Street Art είναι τέχνη που ξεκίνησε σαν αναρχική, καταγγελτική, σχεδόν μυστική και παράνομη προσωπική πρακτική. H οπτικοποίηση γίνονταν κυρίως μέσα από τα γκράφιτι και τα tags από μια κοινότητα ανθρώπων με τους δικούς τους κώδικές, κανόνες, ιεραρχίες και κώδικες επικοινωνίας που χρησιμοποιούσαν τον δημόσιο χώρο, αντικείμενα, κτήρια και επιφάνειες, χωρίς κανένα σεβασμό στους νόμους που τον προστατεύουν σαν δημόσια περιουσία. Με τα χρόνια από την δεκαετία του 90′ και μετά η Street Art εξελίχθηκε σε ένα σημαντικό καλλιτεχνικό κίνημα και αναπόσπαστο τμήμα του αστικού τοπίου σε πάρα πολλές πόλεις σε όλο τον κόσμο.
Οι καλλιτέχνες της Street Art με τα πολλά και διαφορετικά στυλ τους έχουν συμβάλλει στην δημιουργία ενός οπτικού ιδιώματος που εκτός των άλλων αποσταθεροποιεί τους καθιερωμένους τρόπους σκέψης. Η Street Art έχει πετύχει να είναι ένα καλά τεκμηριωμένο αντικείμενο μελέτης με αρκετή βιβλιογραφία που συνεχώς επεκτείνεται και αυτό μαζί με την μεγάλη αποδοχή από το κοινό δείχνει ότι αυτή η μορφή τέχνης αντιπροσωπεύει μια πολιτιστική καμπή παγκόσμια σημαντική, μόνιμη και μη αναστρέψιμη. Τα έργα της Street Art βρίσκονται πλέον σε εκθέσεις σε σπουδαία μουσεία και gallery . Η μεγάλη δημοσιότητα που έχει πάρει το έργο σημαντικών Street Artists όπως οι Shepard Fairey, Banksy και Swoon για να αναφέρω μερικούς από την διεθνή σκηνή, κάνει το έργο τους τόσο επιδραστικό και προσφέρει στους ίδιους μια τεράστια αναγνωρισιμότητα που σπάνια απολαμβάνουν καλλιτέχνες που έχουν εξελιχθεί και παρουσιάζουν το έργο τους μέσα από τους θεσμοθετημένους οργανισμούς της σύγχρονης τέχνης. Αυτό ισχύει βέβαια για την παγκοσμιοποιημένη πλέον Street Art και για Έλληνες καλλιτέχνες σαν τον Ino, τον Sonke ή τον Fikos, για να αναφέρω μερικούς χαρακτηριστικούς .
Φωτογραφία από έργο του JR το 2019
Η Φωτογραφία ως καλλιτεχνική πρακτική της Street Art
Είναι αρκετοί καλλιτέχνες της Street Art που έμπνευσή τους αποτελεί μια φωτογραφία που συνήθως την μετασχηματίζουν, είτε αντιγράφοντας την με ζωγραφικό τρόπο ή αναπαράγοντας την ακόμη και αλλοιωμένη ή μετασχηματισμένη με άλλες τεχνικές όπως τα φωτοαντίγραφα ή τα στένσιλ. Στην παρούσα εργασία μου έχω επικεντρωθεί σε καλλιτέχνες της Street Art που χρησιμοποιούν τις ίδιες τις φωτογραφίες τυπωμένες με διάφορους τρόπους είτε ως αυτόνομα έργα, είτε με την τεχνική του κολάζ ή αντίστοιχες τεχνικές ως τμήμα του συνολικού τους έργου .
Παρόλο που θα ήθελα να παρουσιάσω αλφαβητικά τους καλλιτέχνες της Street Art που χρησιμοποιούν την φωτογραφία στην καλλιτεχνική τους πρακτική θέλω να αποτίσω φόρο τιμής σε ένα πρωτοπόρο. Τον “Καταστασιακό” πατριάρχη της Street Art τον Ernest Pignon-Ernest που γεννήθηκε στη Νίκαια το 1942. Από το 1966 έχει κάνει το δρόμο τόσο το σκηνικό όσο και το θέμα των εφήμερων έργων του, τα οποία συνήθως αντανακλούν τα ιστορικά γεγονότα που συνδέονται με κάθε τόπο που εκθέτει τα έργα του. Αυτή η πρακτική του Ernest Pignon-Ernest επηρέασε τους καλλιτέχνες της Street Art.
Όπως έχει πει και ο ίδιος σε συνεντεύξεις του «Οι τοποθεσίες είναι τα απαραίτητα υλικά μου. Προσπαθώ να καταλάβω ότι υπάρχει εκεί στο χώρο, φως, χρώματα – και ταυτόχρονα και ταυτόχρονα ότι δεν φαίνεται πλέον, την ιστορία του τόπου, τις ξεχασμένες μνήμες. Αυτά τα υλικά χρησιμοποιώ για να δημιουργήσω τις εικόνες μου, οι οποίες έτσι γεννιούνται από τα μέρη όπου τις τοποθετώ. Δεν κάνω έργα σε μια δεδομένη κατάσταση, προσπαθώ να κάνω έργα με καταστάσεις» . Η κύρια κριτική θέση που επεξεργάστηκαν οι “καταστασιακοί καλλιτέχνες και θεωρητικοί που με αυτούς κυρίως αντλεί έμπνευση η παρέμβαση στον δημόσιο χώρο του Ernest Pignon-Ernest, είναι ταυτόχρονα η κατάργηση και η πραγματοποίηση της τέχνης.
Αυτούς τους δύο διαφορετικούς δρόμους που τους εμπνεύστηκαν από τους σουρεαλιστές και τους ντανταϊστές καλλιτέχνες, οι “καταστασιακοί” θεωρούν ότι είναι οι αδιαχώριστες όψεις του ίδιου του ξεπεράσματος της τέχνης . Ο Ernest Pignon-Ernest αρκετές φορές αφήνει τις πρωτότυπες αφίσες του να τις καταστρέψουν οι καιρικές συνθήκες ή οι περαστικοί. Η εκ νέου φωτογράφιση της φθοράς τους δημιουργεί καινούργια αυτοτελή έργα που κολλιούνται με την μορφή αφίσας ξανά στον δημόσιο χώρο.
Ernest Pignon-Ernest 1979
Διαβάστε μερικά σχετικά ενδιαφέροντα άρθρα Φωτογραφία Δρόμου
Ο Δημήτρης Ασιθιανάκης είναι φωτογράφος, δάσκαλος φωτογραφίας και πρόεδρος του Fotoart. Μπορείτε να τον βρείτε στο Facebook Dimitrios Asithianakis. Για τα μαθήματα του fotoart μπορείτε να ρωτήσετε και στο τηλέφωνο 6944303397
