Στρασάς Φωτογράφος – Στρασάδες Φωτογράφοι
Ανάμεσα στις δεκάδες φωτογραφικές ειδικότητες ευδοκίμησε για αρκετές δεκαετίες στην Ελλάδα μια ειδικότητα φωτογράφου, ο στρασάς φωτογράφος που όπως τουλάχιστον δούλευε στην Ελλάδα τις δεκαετίες του 50, 60 και 70 δεν την έχω συναντήσει σε άλλες χώρες . Στρασάς και στρασάδες φωτογράφοι ονομάζονταν οι φωτογράφοι του δρόμου. Η ονομασία προέρχεται από την γερμανική λέξη Straße (στραάσε) που σημαίνει δρόμος. Έτσι χαρακτηρίζονταν ο πλανόδιος φωτογράφος συνήθως χωρίς φωτογραφείο. Αυτό ήταν το πρώτο βήμα για να χαρακτηριστεί κανείς στρασάς.
Ο πλανόδιος φωτογράφος έβγαινε στον δρόμο σε πολυσύχναστα μέρη, γενικά εκεί που ζευγάρια, οικογένειες φίλοι έκαναν την βόλτα τους. Τραβούσαν φωτογραφίες τον κόσμο, συνήθως έπαιρναν μια προκαταβολή και έδιναν μια κάρτα με το γραφείο τους που συνήθως ήταν σε κάποια κεντρική περιοχή, αλλά δεν χρειάζονταν να έχει βιτρίνα, από όπου ο πελάτης μπορούσε να περάσει να πάρει τις φωτογραφίες μετά από μια εβδομάδα. Για να μην έχουν μεγάλη φύρα στο φιλμ οι στρασάδες φωτογράφοι συνήθως την πρώτη φωτογραφία έκαναν πως την τραβούσαν δεν την τραβούσαν πραγματικά και αν ο πελάτης συμφωνούσε και έδινε την προκαταβολή τότε του έλεγαν κάτσε να τραβήξουμε άλλη μια για σιγουριά μην τυχόν βγήκες με κλειστά μάτια και άλλα τέτοια.
Υπήρχαν πολλών ειδών στρασάδες φωτογράφοι. Αυτόνομοι φωτογράφοι στρασάδες που ήξεραν και να φωτογραφίζουν και να εκτυπώνουν στον σκοτεινό θάλαμο που διέθεταν ένα γραφείο και έκαναν την διαδικασία που ανέφερα πριν. Φωτογράφοι που είχαν υπαλλήλους άλλους φωτογράφους στρασάδες που τους έστελναν στα διάφορα μέρη και οι ίδιοι ασχολούνταν μόνο με την εμφάνιση, εκτύπωση και πώληση των φωτογραφιών. Υπήρχαν φυσικά φωτογράφοι με φωτογραφεία που λειτουργούσαν σαν στρασάδες για να αυξήσουν την πελατεία των μαγαζιών τους και τους τζίρους τους, αλλά και για να γίνουν γνωστοί. Αυτοί οι τελευταίοι ήταν συνήθως οι φωτογράφοι με φωτογραφεία στις επαρχιακές πόλεις ή με συνοικιακά φωτογραφεία στην Αθήνα .
Πολλοί παλιοί γνωστοί φωτογράφοι ξεκίνησαν σαν στρασάδες και μετά άνοιξαν φωτογραφεία ή και άλλες φωτογραφικές επιχειρήσεις. Ο καλός στρασάς φωτογράφος έπρεπε να συνδυάζει τις φωτογραφικές γνώσεις με την ευχέρεια στις δημόσιες σχέσεις/πωλήσεις. Συναφή αντικείμενα με την φωτογραφία που έκαναν οι στρασάδες φωτογράφοι ήταν οι φωτογραφίες στα ξενοδοχεία και στα κρουαζιερόπλοια και βέβαια οι φωτογραφίες στα νυχτερινά μαγαζιά που στην Ελλάδα γνώρισαν ανάπτυξη τις δεκαετίες 80′ και 90′. Για αρκετά μεγάλο διάστημα υπήρξαν στρασάδες φωτογράφοι που χρησιμοποιούσαν φωτογραφικές μηχανές Polaroind. Αυτού του είδους στρασάδες φωτογράφοι ξέρουμε με σιγουριά ότι υπήρξαν και σε άλλες χώρες, κυρίως τριτοκοσμικές. Υπάρχει μια χαρακτηριστική σκηνή στην ταινία UNDER FIRE με έναν τέτοιο φωτογράφο σε ένα κέντρο διασκέδασης υποτίθεται στην Νικαράγουα της δεκαετίας του 70′. Ένας στρασάς με πολαρόιντ που καλά-καλά δεν ξέρει πως λειτουργεί και του δείχνει την χρήση της ο φωτογράφος πρωταγωνιστής της ταινίας.
Σαν στρασάς φωτογράφος λειτουργεί και ο συνοικιακός φωτογράφος όταν καλύπτει έκτακτα ή προγραμματισμένα γεγονότα στην περιοχή του όπως σχολικές ή άλλες εκδηλώσεις, παρελάσεις κτλπ. με την διαφορά ότι οι πελάτες ξέρουν που θα αναζητήσουν τις φωτογραφίες. Τις ταραγμένες δεκαετίες μετά τον πόλεμο η ειδικότητα του στρασά φωτογράφου έδωσε επαγγελματική διέξοδο σε πολλούς ανθρώπους ειδικά αριστερούς που δεν ήταν εύκολο να βρουν σταθερή δουλειά μιας και είχαν από πίσω τους συνέχεια την ασφάλεια να ενοχλεί τα αφεντικά τους. Πολλοί συγχέουν τους πλανόδιους με τους υπαίθριους φωτογράφους που είναι εντελώς διαφορετική ειδικότητα που και αυτή ευδοκίμησε στην Ελλάδα και θα αναφερθώ για αυτούς σε άλλη μου ανάρτηση.
Η σημερινή ανάρτηση είναι αφιερωμένη στην μνήμη του Μηνά Γεραμά. Ένα σπουδαίο φωτογράφο και άνθρωπο που έφυγε από κοντά μας το 2016. Από εκείνον πρωτοάκουσα τον όρο “Στρασάς Φωτογράφος – Στρασάδες Φωτογράφοι”, όταν τον γνώρισα στις αρχές του 90΄.
Σχετικά άρθρα μπορείτε να διαβάσετε στο παρόν blog είναι
Ο Δημήτρης Ασιθιανάκης είναι φωτογράφος, δάσκαλος φωτογραφίας και πρόεδρος του Fotoart. Μπορείτε να τον βρείτε στο Facebook Dimitrios Asithianakis. Για τα μαθήματα του fotoart μπορείτε να ρωτήσετε και στο τηλέφωνο 6944303397.