Μινιμαλιστική Φωτογραφία
Ο Μινιμαλισμός σαν μορφή τέχνης είναι ένα κίνημα που αναπτύχθηκε στις ΗΠΑ την δεκαετία του 60′. Σαν πρώτη έκθεση έργων του Μινιμαλισμού θεωρείται μια έκθεση του Frank Stella στο ΜΟΜΑ το 1959 ενώ για την επόμενη 20ετία έχουμε μια άνθιση του κινήματος με κύριους εκπρόσωπους τους Carl Andre, Dan Flavin, Donald Judd, Sol LeWitt, Agnes Martin και τον Robert Morris. Η ανάπτυξη του μινιμαλισμού συνδέεται και με την εννοιολογική τέχνη που άνθισε επίσης το ίδιο διάστημα. Όλες αυτές οι κινήσεις στην τέχνη αμφισβήτησαν τις υπάρχουσες δομές για την δημιουργία την διάδοση, την προώθηση και την προβολή της τέχνης. Υποστήριξαν ότι ο κόσμος της σύγχρονης τέχνης είναι ένας κόσμος ελιτίστικος που μόνο λίγοι προνομιούχοι μπορούν να απολαύσουν.
Φωτογραφία Hiroshi Sugimoto
Βέβαια παρόλες τις θετικές επισημάνσεις των κινημάτων αυτών δεν έκαναν τίποτε άλλο παρά να ενσωματωθούν στο σύστημα το οποίο κατηγορούσαν. Βέβαια αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρόσφεραν και αυτά τα κινήματα στην εξέλιξη της τέχνης κυρίως όσο αφορά την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ελευθερία στην καλλιτεχνική έκφραση. Η μινιμαλιστική τέχνη αναζητά την αλήθεια μέσα από έργα τέχνης που δεν προσποιούνται ότι είναι κάτι άλλο από αυτό που πραγματικά είναι. Χαρακτηριστική είναι η φράση του Frank Stella για τους πίνακες του που έχει μείνει ιστορική “What you see is what you see”. Δηλαδή αυτό που βλέπεις είναι αυτό που βλέπεις.
Φωτογραφία Michael Kenna
Φωτογραφία και Μινιμαλισμός
Αν και ο Μινιμαλισμός απόρριψε τα προηγούμενα κινήματα της τέχνης (αν και κυρίως η αντίθεση του ήταν στον αφηρημένο εξπρεσιονισμό), είναι σημαντική η επίδραση αυτών των κινημάτων στην εξέλιξη του Μινιμαλισμού. Σημαντική ήταν η έκδοση το 1962 του βιβλίου της Camilla Gray, The Great Experiment in Art: 1863-1922. Με αυτό το βιβλίο ήρθε πρώτη φορά η δύση τόσο ξεκάθαρα σε επαφή με την ρώσικη πρωτοπορία με τις ανησυχίες των κινημάτων του Σουπρεματισμού και του κονστρουκτιβισμού και καλλιτεχνών όπως οι Tatlin, Rodchenko και Malevich. Προσωπικά εκεί βρίσκω τις ρίζες του όποιου. Μινιμαλισμού στην Φωτογραφία. Κυρίως στο έργο του Aleksander Mikhailovich Rodchenko (1891 – 1956). Μπορούμε να βρούμε εκφράσεις του μινιμαλισμού στην φωτογραφία στο έργο άπειρων φωτογράφων, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι συγκεκριμένοι Φωτογράφοι ήταν Μινιμαλιστές φωτογράφοι ή ήταν ενταγμένοι σε αυτό το κίνημα. Ακόμη περισσότερο καθώς ο Μινιμαλισμός ποτέ δεν έγινε ένα διακριτό κίνημα στην φωτογραφία (όπως ας πούμε έγινε με τον φουτουρισμό, παρόλο που κι αυτός δεν μακροημέρευσε).
Φωτογραφία Edward Weston (1886-1958)
Σήμερα ο όρος Μινιμαλισμός έχει αποκτήσει ξανά μια σχετική δημοτικότητα κυρίως χάρη στο κίνημα που προτείνει τον Μινιμαλισμό σαν τρόπο ζωής σε αντίθεση με τον καταναλωτισμό. Όμως δυστυχώς στην τέχνη ο Μινιμαλισμός είναι ένα συγκεκριμένο κίνημα που δεν έχει σχέση μόνο με την απλότητα που πιστεύουν οι περισσότεροι καθώς τα συγχέουν λίγο τους όρους αυτούς μέσα στο μυαλό τους. Ο μινιμαλισμός παραμένει για τους φωτογράφους μια ακόμη προίκα μέσα από τα κινήματα της τέχνης που κυρίως έχουν να κάνουν με την αμφισβήτηση του όποιου κατεστημένου και της μεγαλύτερης δυνατής ελευθερίας στην καλλιτεχνική έκφραση. Είναι σίγουρο ότι ο όρος Μινιμαλισμός θα μας απασχολήσει και στο μέλλον. Βλέπω φωτογραφικά forum θα δημιουργούνται και μαθήματα φωτογραφίας να προτείνονται για την “Μινιμαλιστική Φωτογραφία” υποτίθεται, όταν δεν μπορούν καλά-καλά να την ορίσουν, όπως δεν μπορούν και να καθορίσουν το ιστορικό της πλαίσιο.
Ο Δημήτρης Ασιθιανάκης είναι φωτογράφος, δάσκαλος φωτογραφίας και πρόεδρος του Fotoart. Μπορείτε να τον βρείτε στο Facebook Dimitrios Asithianakis