Richard Prince – Untitled (cowboy)

Για την σημερινή ιστορία μιας φωτογραφίας πρέπει να σας αναφέρω πρώτα από όλα το πλαίσιο της εποχής που ήταν λίγο διαφορετικό από το σημερινό. Οι διαφημίσεις της συγκεκριμένης μάρκας τσιγάρων υπήρχαν παντού, μιας και επιτρέπονταν οι διαφημίσεις των τσιγάρων. Κι όταν λέμε παντού αυτό είναι κυριολεκτικό. Τηλεόραση, εφημερίδες, περιοδικά, γιγαντοαφίσες και στις διαφημίσεις πριν από τις ταινίες στον κινηματογράφο (όπου τις περισσότερες φορές ο άντρας  ήρωας της διαφήμισης κατάφερνε κάτι σημαντικό και βέβαια έπεφτε το σχετικό χειροκρότημα).  Ο Richard Prince απλώς φωτογράφισε ένα τμήμα μιας διαφήμισης από ένα περιοδικό και το παρουσίασε (μαζί με άλλες αντίστοιχες αντιγραφές), σαν αυτόνομο καλλιτεχνικό έργο.

Το έργο τουRichard Prince,  Untitled (cowboy) του 1989

Η πρακτική της “οικειοποίησης”  στην τέχνη, όπως και αυτή της “επαναχρησιμοποίησης” δεν ήταν  κάτι καινούργιο στην τέχνη. Το 1989 είχαν περάσει άλλωστε 62 χρόνια από την “Κρήνη” του Marcel Duchamp. Η διαφορά μάλλον ήταν η μεγάλη δημοσιότητα της συγκεκριμένης σειράς του Richard Prince.  Εννοείται ότι έπαιξε ρόλο ότι ο Richard Prince ήταν συνεργάτης του περιοδικού TIME,  οι μηνύσεις  που δέχτηκε σε σχέση με τα πνευματικά δικαιώματα και την πρακτική του που τις περισσότερες τις κέρδισε (πράγμα που συνέχισε να συμβαίνει και με αντίστοιχες δουλειές που έκανε τα επόμενα χρόνια), αλλά έπαιξε βέβαια σημαντικό ρόλο ότι αυτό το έργο πουλήθηκε σε μια δημοπρασία  το 2005 για 1,2 εκατομμύρια δολάρια. Μέχρι τότε ήταν η ακριβότερη φωτογραφία που είχε πουληθεί ποτέ. Καθόλου άσχημα για μια αντιγραφή από μια σελίδα περιοδικού.

Η πρωτότυπη διαφήμιση

Αυτές οι μικρές και μεγάλες νίκες του  Richard Prince, εκτός των άλλων, στήριξαν και με νομικό-θεωρητικό λόγο αυτή την καλλιτεχνική πρακτική  της φωτογράφισης μιας φωτογραφίας. Επίσης άνοιξαν τον διάλογο  και πρόσθεσαν  προβληματισμούς που τους  βρίσκουμε πολύ χρήσιμους σχετικά με την αυθεντικότητα, την ιδιοκτησία  και την αξία ενός  καλλιτεχνικού έργου, ειδικά στην εποχή μας, την εποχή  της ψηφιακής κοινής χρήσης των φωτογραφιών, αλλά και γενικά των έργων τέχνης.

Ο Δημήτρης Ασιθιανάκης είναι φωτογράφος, δάσκαλος φωτογραφίας και πρόεδρος του Fotoart. Μπορείτε να τον βρείτε στο Facebook Dimitrios Asithianakis