Φίλτρα ουδέτερης πυκνότητας (ND)

Τα φίλτρα ουδέτερης πυκνότητας (Neutral Density) είναι φωτογραφικά φίλτρα που το μόνο που κάνουν είναι να κόβουν το φως που θα περάσει μέσα από τον φακό μας στη φωτογραφική μηχανή. Είναι δηλαδή ουδέτερα φίλτρα διαβαθμισμένα σε τόνους του γκρι που τα χρησιμοποιούμε για να μειώσουμε το φως στις περιπτώσεις που θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε αργές ταχύτητες φωτοφράχτη (για παράδειγμα τεχνικές Panning ή  Long exposure (Φωτογραφία Μακράς Έκθεσης) και δεν μπορούμε να μειώσουμε αρκετά την έκθεση με το διάφραγμα και την ευαισθησία.

Τα φίλτρα ουδέτερης πυκνότητας είναι διαβαθμισμένα ανάλογα με το πόσα stop κόβουν (ND2 -1 stop, ND4-2 stop, κλπ) ή με την πραγματική τους πυκνότητα (0,3-0,6 κλπ), ενώ τα τελευταία χρόνια έχουν κυκλοφορήσει και μεταβλητά φίλτρα ουδέτερης πυκνότητας (Variable ND), που ρυθμίζονται με την λογική των πολωτικών φίλτρων και μας προσφέρουν μεγάλο εύρος σε stop, όσο αφορά τον έλεγχο της έκθεσης. Βέβαια αυτά τα φίλτρα επειδή στην ρύθμιση που κόβουν πολλά στοπ μερικές φορές έχουν ανομοιομορφίες στο φως (φαινόμενο του σταυρού) ή θα τα χρησιμοποιούμε στα λιγότερα stop ή δεν θα τα χρησιμοποιούμε καθόλου.

Τα φίλτρα ουδέτερης πυκνότητας υπάρχουν σε αυτόνομα βιδωτά φίλτρα σε διάμετρο ανάλογη με τους φακούς μας ή σε τετράγωνα φίλτρα που τοποθετούνται σε ένα φορέα φίλτρων που προσαρμόζεται επάνω στους φακούς μας. Όταν τοποθετούμε το οποιοδήποτε φίλτρο πάνω στον φακό μας πρέπει πάντα να προσέχουμε να μην κόβει φωτεινότητα στα άκρα της εικόνας (βινιετάρισμα). Ανάμεσα στα πολλά φίλτρα ουδέτερης πυκνότητας που θα βρείτε στην αγορά υπάρχουν και φίλτρα διαβαθμισμένα που κόβουν φως με ομαλό τρόπο μόνο σε ένα τμήμα της εικόνας ενώ ανοίγουν το φως ντεγκραντάροντας προν την άλλη πλευρά. Αυτά τα φίλτρα τα χρησιμοποιούμε για να ισορροπήσουμε φωτογραφίες που δύο περιοχές τους έχουν μεγάλη διαφορά φωτεινότητας (π.χ ουρανός-έδαφος).

Τα φίλτρα ουδέτερης πυκνότητας όσο κι αν είναι ουδέτερα δεν παύουν να είναι πρόσθετα οπτικά επάνω στους φακούς μας οπότε πρέπει κι αυτά να είναι στην μέγιστη δυνατή ποιότητα, ώστε να μην μειώνουν την ευκρίνεια στις φωτογραφίες μας, γι’αυτό χρειάζεται προσοχή στην επιλογή τους. Είναι από τα φίλτρα που τα χρειαζόμαστε την στιγμή της λήψης και δυστυχώς δεν μπορούμε το αποτέλεσμα που δίνουν να το πάρουμε με κάποιο πρόγραμμα επεξεργασίας μετά την λήψη. Αυτό που περιμένω σχετικά σύντομα στο μέλλον είναι οι ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές να περιλαμβάνουν φίλτρα ουδέτερης πυκνότητας στις ρυθμίσεις του μενού τους και να μας απαλλάξουν από ένα επιπλέον κόστος και βάρος στην φωτογραφική μας τσάντα.

Ο Δημήτρης Ασιθιανάκης είναι φωτογράφος, δάσκαλος φωτογραφίας και πρόεδρος του Fotoart. Μπορείτε να τον βρείτε στο Facebook Dimitrios Asithianakis