Εστιακή απόσταση ή εστιακό μήκος στην φωτογραφία

Ο όρος εστιακή απόσταση παρόλο που είναι σε κοινή χρήση στην φωτογραφία καθώς είναι ένα σημαντικό χαρακτηριστικό των φωτογραφικών φακών, συνήθως δεν είναι εύκολο να κατανοηθεί. Τον όρο εστιακή απόσταση τον βρίσκουμε στην φυσική και συγκεκριμένα στην οπτική  από εκεί μαθαίνουμε ότι η εστιακή απόσταση  ενός οπτικού συστήματος είναι το μέγεθος που μας δείχνει πόσο έντονα το σύστημα συγκλίνει ή αποκλίνει το φως.  Σε περίπτωση που ο θεωρητικός  φακός στην οπτική δεχθεί παράλληλες ακτίνες  φωτός,  εστιακή απόσταση σε mm ή και σε cm είναι η απόσταση που χρειάζεται να διανύσουν οποία παράλληλες ακτίνες για καταλήξουν (εστιαστούν) στο σημείο εστίασης που στην περίπτωση της φωτογραφίας είναι το επίπεδο του φιλμ ή του ψηφιακού αισθητήρα.

Επειδή  ένα άλλο μέγεθος, ή ισχύς ενός φακού είναι αντίστροφο σε σχέση με την εστιακή απόσταση. Ένα σύστημα με μικρή εστιακή απόσταση έχει μεγαλύτερη οπτική ισχύ σε σχέση με ένα σύστημα με μεγάλη εστιακή απόσταση.  Στην φωτογραφία σπάνια μας απασχολεί η ισχύς ενός φακού (την έχω δει να αναφέρεται μόνο σε φίλτρα close-up) και αυτό που μας ενδιαφέρει είναι η εστιακή απόσταση καθώς αυτό μας δείχνει γρήγορα και εύκολα  για το τι είδους φακό μιλάμε.

Οι φωτογραφικοί φακοί είναι σύνθετα οπτικά συστήματα που στις περισσότερες περιπτώσεις προσομοιάζουν  έναν απλό συγκεντρωτικό φακό γι αυτό θεωρούμε ότι οι σταθεροί φακοί ότι έχουν μια συγκεκριμένη εστιακή απόσταση που αναφέρεται επάνω στον φακό σε mm, ενώ οι φακοί ζουμ περιλαμβάνουν πολλαπλές εστιακές αποστάσεις  που επάνω στο φακό αναφέρονται μόνο η μικρότερη και η μεγαλύτερη. Η αλήθεια είναι ότι χάρη στην μετακίνηση που συμβαίνει όταν μετακινούμε το δαχτυλίδι  της εστίασης ενός φακού τότε αλλάζει ελαφρά και η εστιακή απόσταση, αλλά συνήθως δεν ασχολούμαστε με αυτή την διαφορά για να μην μας μπερδεύει. Οπότε θεωρούμε ότι ένας φακός με μια συγκεκριμένη ονομαστική εστιακή απόσταση παραμένει ο ίδιος σε όλη την γκάμα των αποστάσεων εστίασης που διαθέτει.  Ένα πίνακα με εστιακές αποστάσεις των φωτογραφικών φακών που μπορείτε να παρατηρήσετε και τις αντίστοιχες γωνίες λήψης σας παραθέτω παρακάτω και νομίζω ότι αυτό είναι ότι χρειάζεται να ξέρει ένας φωτογράφος.

Οπότε, μικρή εστιακή απόσταση σημαίνει για την φωτογραφία μεγάλη γωνία λήψης. Δηλαδή όσο πιο μικρή εστιακή απόσταση, τόσο πιο πολλά από αυτά που βρίσκονται μπροστά μας μπορεί να καταγράψει η φωτογραφική μας μηχανή.  Αυτό συμβαίνει με την μεγάλη ομάδα φακών που ονομάζονται ευρυγώνιοι. Ενώ όσο μεγαλώνει η εστιακή απόσταση τόσο λιγότερα καταγράφει, αλλά  ταυτόχρονα μας φέρνει τα αντικείμενα ή τους ανθρώπους που φωτογραφίζουμε πιο κοντά. Αυτή η δεύτερη ομάδα φωτογραφικών φακών ονομάζονται τηλεφακοί.

O πιο συνηθισμένος τρόπος που γράφετε η εστιακή απόσταση επάνω σε ένα φωτογραφικό φακό

Ο Δημήτρης Ασιθιανάκης είναι φωτογράφος, δάσκαλος φωτογραφίας και πρόεδρος του Fotoart. Μπορείτε να τον βρείτε στο Facebook Dimitrios Asithianakis