Tag Archives: Dorothea Lange

Η Dorothea Lange και οι Έλληνες

Dorothea Lange, Paul Schuster Taylor και η Ελλάδα

Η Dorothea Lange είναι σταθερά ανάμεσα στους φωτογράφους που παρουσιάζω στους μαθητές μου. Κάθε χρόνο αναζητώ καινούργια βιβλία και περισσότερες πληροφορίες για τους φωτογράφους που παρουσιάζω και το έργο τους. Αυτή την φορά μερικές φωτογραφίες της Dorothea Lange με τον δεύτερο σύζυγό της τον Paul Taylor, με οδήγησαν να αναζητήσω περισσότερες πληροφορίες για τον ίδιο πέρα από τα γνωστά, ότι ήταν οικονομολόγος,  ότι κάποια στιγμή ένωσαν τις ζωές τους και το ενδιαφέρον τους για τους κατατρεγμένους και τους μετανάστες.  Στα βιογραφικά του στοιχεία βρήκα μερικές ενδιαφέρουσες συγκυρίες που πιστεύω ότι ενώνουν τον ίδιο και τις ιδέες του με πολύ ισχυρό δεσμό με την Ελλάδα και την ιστορία της και νομίζω ότι αυτές οι συγκυρίες θα ήταν ένα ενδιαφέρον πεδίο έρευνας για κάποιον ιστορικό.

Dorothea και Paul στην αρχή της γνωριμίας τους το 1935

Ποιες είναι αυτές οι συγκυρίες; Ο Paul Taylor ήταν καθηγητής  οικονομικών στο πανεπιστήμιο Berkeley ήδη από το 1922 και η ακαδημαϊκή του  πορεία δεν ήταν χωρίς προβλήματα καθώς το πανεπιστήμιο πολλές φορές διαφωνούσε με τις έρευνες του για τους φτωχούς αγρότες, αλλά και τους μετανάστες από το Μεξικό και πολλές φορές  του στέρησε αυξήσεις και εξέλιξη. Κάποια στιγμή βέβαια αναγνωρίστηκε το έργο του και έγινε και κοσμήτορας του τμήματος οικονομικών από το 1952 μέχρι το 1956, κοσμήτορας του ινστιτούτου διεθνών σχέσεων αμέσως μετά από το 1956 μέχρι το 1962 που συνταξιοδοτήθηκε, ενώ είναι ο πρώτος που εισήγαγε το μάθημα της αγροτικής κοινωνιολογίας στο γεωπονικό κολλέγιο του Berkeley.  Όλα καλά μέχρι εδώ. Ποιος όμως τον διαδέχτηκε ως κοσμήτορας του τμήματος οικονομικών από το 1956 μέχρι το 1959 που ήρθε στην Ελλάδα με υποτροφία του ιδρύματος Guggenheim για οικονομικές έρευνες στην Ελλάδα; Ο Ανδρέας Παπανδρέου.  Πόσο επηρέασαν την πολιτική σκέψη του Ανδρέα Παπανδρέου οι ρηξικέλευθες απόψεις του μέντορα και συνάδερφου Paul Taylor. Πόσα από την αγροτική πολιτική του ΠΑΣΟΚ και από τα ευρωπαϊκά ΜΟΠ έχουν τις ρίζες τους πίσω σε εκείνες τις μέρες στο  Berkeley; Μην ξεχνάμε ότι ο Paul Taylor συνέχισε να δημοσιεύει άρθρα και βιβλία για μεγάλο διάστημα και μετά από την συνταξιοδότηση του, σχεδόν μέχρι τον θάνατο του το 1984.

Dorothea και Paul μαζί σε όλα

Μερικές ακόμη συγκυρίες είναι σημαντικές. Ο Ανδρέας Παπανδρέου έγινε επίκουρος  καθηγητής στο Berkeley στο τέλος της δεκαετίας του 40′ και τακτικός το 1955 δηλαδή χρονιά που ο Paul Taylor ήταν κοσμήτορας της οικονομικής σχολής. Όλα αυτά μου ήρθαν στο μυαλό τώρα γιατί διάβασα πρόσφατα ένα ακόμη βιβλίο που αναφέρεται και σε εκείνη την περίοδο του Ανδρέα Παπανδρέου. Με δεδομένο ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου συμμετείχε στην κοινωνική ζωή του Πανεπιστημίου στα γεύματα στις γιορτές και στα κοκτέιλ πάρτι, θεωρώ σίγουρο ότι είχε γνωρίσει την Dorothea Lange που ήδη από το 1945 ήταν πανεπιστημιακός (καθηγήτρια στο San Francisco Art Institute), ενώ το 1952 είχε ιδρύσει το πολύ σπουδαίο περιοδικό Aperture.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου διδάσκει σε αίθουσα του Berkeley

Μπορώ να κάνω την εικασία ότι η επαφή του Παπανδρέου με ένα τέτοιο μύθο της φωτογραφίας ή ενέπνευσε το δεδομένο του ενδιαφέρον για την φωτογραφία ή το ενίσχυσε.  Αυτά προς το παρόν, όπως καταλαβαίνετε η έρευνα συνεχίζεται. Μια επίσης ενδιαφέρουσα φωτογραφική συγκυρία αυτή τη φορά, είναι ότι την ίδια χρονιά που πήρε υποτροφία ο Ανδρέας Παπανδρέου από το ίδρυμα  Guggenheim, είχαν πάρει και δύο σπουδαίοι φωτογράφοι. Ο Ansel Adams και ο Walker Evans.

Ο Δημήτρης Ασιθιανάκης είναι φωτογράφος, δάσκαλος φωτογραφίας και πρόεδρος του Fotoart. Μπορείτε να τον βρείτε στο Facebook Dimitrios Asithianakis. Για τα μαθήματα του fotoart μπορείτε να ρωτήσετε  και στο τηλέφωνο 6944303397

 

Dorothea Lange – Ντοροθέα Λανγκ

Dorothea Lange – Ντοροθέα Λανγκ  – Φωτογράφος

Η Dorothea Margaretta Nutzhorn γεννήθηκε στις 26 Μαΐου του 1895 στο New Jersey και πέθανε στις 11 Οκτωβρίου του 1965, στο San Francisco. Πέρασε πολύ δύσκολα παιδικά χρόνια. Πρώτα προσβλήθηκε από πολιομυελίτιδα που της άφησε μια μόνιμη αναπηρία και μετά είδε τον πατέρα της να εγκαταλείπει την οικογένεια. Για αυτό τον λόγο υιοθέτησε το Lange που ήταν το πατρικό επίθετο της μητέρας της. Παρόλες τις δυσκολίες η Lange κατάφερε να σπουδάσει φωτογραφία στο Columbia University στην Νέα Υόρκη σε τάξη που δίδασκε η Clarence H. White. Μάλιστα έγινε τόσο καλή που ήταν περιζήτητη βοηθός στα στούντιο της Νέας Υόρκης και έτσι συμπλήρωσε τις γνώσεις της σαν βοηθός στο στούντιο του φωτογράφου Arnold Genthe.

Το 1918 μαζί με μια φίλη της αποφάσισαν να ταξιδέψουν τον κόσμο με τις λίγες οικονομίες που είχαν κάνει όμως το ταξίδι τους σταμάτησε στο San Francisco επειδή τις λήστεψαν. Εκεί ξεκίνησε να δουλεύει πάλι σαν βοηθός μέχρι που έστησε το δικό της φωτογραφικό στούντιο. Το 1920 παντρεύτηκε τον Maynard Dixon έναν γνωστό ζωγράφο που τον χώρισε το 1935 για να παντρευτεί τον Paul Schuster Taylor καθηγητή οικονομικών στο Μπέρκλεϋ. Το στούντιο της Dorothea Lange είχε για πελάτες την ελίτ του San Francisco όμως αυτό το είδος φωτογραφίας δεν την ικανοποιούσε και έτσι όταν ξεκίνησε η μεγάλη οικονομική ύφεση έστρεψε την φωτογραφική της μηχανή στους δρόμους. Το έργο της με τους άστεγους και τους άνεργους κέρδισε τόση αναγνώριση ώστε την προσέλαβαν από το φωτογραφικό τμήμα της Resettlement Administration (RA) που αργότερα ονομάστηκε Farm Security Administration (FSA). Μια υπηρεσία που σκοπό είχε να προσφέρει βοήθεια σε όσους είχε χτυπήσει η κρίση. Το φωτογραφικό έργο της Lange ήταν πολύ σημαντικό και την έκανε διάσημη. Η πιο αναγνωρίσιμη φωτογραφία της από εκείνη την περίοδο είναι μια με τον τίτλο “Migrant Mother”. Η γυναίκα στην φωτογραφία είναι η Florence Owens Thompson.

Το 1941 ξεκίνησε να φωτογραφίζει τα στρατόπεδα συγκέντρωσης που έφτιαξαν οι αμερικάνοι για τους γιαπωνέζικης καταγωγής πολίτες, με ανάθεση της War Relocation Authority (WRA). Όμως οι φωτογραφίες της δεν άρεσαν στο στρατό γιατί έδειχναν ξεκάθαρα την αδικία που υπέστησαν αυτές οι οικογένειες έτσι βγήκαν στην δημοσιότητα δεκαετίες μετά. Το 1945 την προσκάλεσε ο Ansel Adams να διδάξει στο πρώτο πανεπιστημιακό τμήμα καλλιτεχνικής φωτογραφίας στο California School of Fine Arts (CSFA) που τώρα είναι γνωστό σαν Francisco Art Institute (SFAI) μαζί με την Imogen Cunningham και τον Minor White. Μαζί με άλλους διάσημους φωτογράφους ίδρυσαν το περιοδικό APERTURE με σκοπό την προώθηση της φωτογραφίας και την ανάδειξη νέων καλλιτεχνών. Τα τελευταία χρόνια της ζωής της είχε πολλά προβλήματα υγείας όμως το έργο της είχε αναγνωριστεί και ίδια τιμήθηκε ενώ ζούσε.