Εισαγωγή στο ζωνικό σύστημα του Ansel Adams
Το Ζωνικό σύστημα είναι μια εξαιρετική μέθοδος για την μελέτη της φωτομέτρησης. Το ζωνικό σύστημα συστηματοποίησε την εποχή της αναλογικής φωτογραφίας την κοινή εμπειρία των φωτογράφων που μπορούσε κάποιος να την συνοψίσει στο φωτογραφίζω για τα λευκά και εμφανίζω για τα μαύρα. O άνθρωπος που συστηματοποίησε την θεωρία και την πρακτική του ζωνικού συστήματος είναι ο μεγάλος δάσκαλος της φωτογραφίας Ansel Adams και τα έχει παρουσιάσει στα βιβλία του The Camera, The negative και The print.
Οι ζώνες τονικότητας του ζωνικού συστήματος του Ansel Adams
O Ansel Adams την εποχή του ξεκίνησε να διδάσκει οργάνωσε μέσα στο μυαλό του τη συγκεκριμένη μέθοδο μελέτης και αξιοποίησης της φωτομέτρησης. Για ξεκίνημα ο Ansel Adams χώρισε τον κόσμο σε τονικότητες του γκρι που τις ονόμασε ζώνες τονικότητας και τις χαρακτήρισε με τους λατινικούς αριθμούς. Η ζώνη 5 είναι η ζώνη τόνος του γκρι που μας δίνει το οποιοδήποτε φωτόμετρο. Οι ζώνες 4, 3, 2, 1 και 0 είναι οι ζώνες με 1, 2, 3, 4 και 5 στοπ διαφορά πιο σκοτεινές από την ζώνη 5 και οι ζώνες 6, 7, 8, 9 και 10 με 1, 2 , 3, 4 και 5 στοπ διαφορά πιο φωτεινές από την ζώνη 5. Με αυτό τον τρόπο έχουμε όλες τις τονικότητες που μπορούσαν να καταγράψουν τα ασπρόμαυρα φωτογραφικά υλικά εκείνη την εποχή.
Στο ζωνικό σύστημα οι ζώνες 3-7 είναι οι ζώνες πλήρους υφής, ενώ οι ζώνες 2-8 οι ζώνες υφής. Η ζώνη 0 για το ζωνικό σύστημα είναι το μαύρο που μπορεί να αποδώσει το οποιοδήποτε χαρτί θα τυπώσουμε μια φωτογραφία. Η ζώνη 10 είναι το καθαρό άσπρο του χαρτιού που θα τυπώσουμε επίσης την φωτογραφία μας, δηλαδή τα περιθώρια. Οι ζώνες 1 και 9 δεν είναι βέβαια το άσπρο και το μαύρο, αλλά είναι ζώνες που υπάρχει μια μικρή διάφορά στην τονικότητα αλλά χωρίς να έχουμε την οποιαδήποτε πληροφορία για τα αντικείμενα που καταγράφονται σε αυτές τις ζώνες. Η πρώτη πληροφορία στα σκούρα σημεία της εικόνας έρχεται στην ζώνη 2 και το ίδιο ακριβώς συμβαίνει στα φωτεινά σημεία της εικόνας στην ζώνη 8.
To ζωνικό σύστημα μπορεί να μην έχει την ίδια χρησιμότητα όπως την εποχή των ασπρόμαυρων φιλμ, αλλά είναι πολύ χρήσιμο και την εποχή της ψηφιακής φωτογραφίας, παρόλο που το εύρος τονικότητας του ψηφιακού αισθητήρα είναι πολύ μεγαλύτερο, για την τεχνική της προ απεικόνισης ή προεικόνισης.
Οι ζώνες από την 3 μέχρι την 7 περιλαμβάνουν όλη την σημαντική πληροφορία της εικόνας
Η προαπεικόνιση ή προεικόνιση ή προοπτικοποίηση πραγματικά δεν ξέρω ποιος θα ήταν ο σωστότερος τρόπος να μεταφραστεί ο όρος previsualization όπως τον χρησιμοποίησε ο ο Ansel Adams, γιατί είναι και μια τεχνική στον κινηματογράφο. Ο φωτογράφος μελετάει την σκηνή που θέλει να φωτογραφίσει και τις διάφορες τονικές περιοχές της με ένα σημειακό φωτόμετρο (που διαθέτουν πλέον όλες οι ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές) και αποφασίζει από πριν σε ποια τονικότητα/ζώνη θα τοποθετήσει αυτά που τον ενδιαφέρουν μέσα στην φωτογραφία, κάνοντας την αντίστοιχη υπερέκθεση ή υποέκθεση.
Ο Δημήτρης Ασιθιανάκης είναι φωτογράφος, δάσκαλος φωτογραφίας και πρόεδρος του Fotoart. Μπορείτε να τον βρείτε στο Facebook Dimitrios Asithianakis. Για τα μαθήματα του fotoart μπορείτε να ρωτήσετε και στο τηλέφωνο 6944303397.