Η ψηφιακή και η λεγόμενη αναλογική φωτογραφία
Ένα στερεότυπο που υπήρξε για αρκετά χρόνια ισχυρό και μάλιστα έπαιξε ρόλο ώστε να υπάρχει μια αντίσταση στο να χρησιμοποιήσουν οι παλιοί φωτογράφοι του φιλμ, την ψηφιακή φωτογραφία σχετικά γρήγορα, είναι η άποψη ότι η φωτογραφία που καταγράφεται σε φιλμ είναι ποιοτικότερη από την φωτογραφία που καταγράφεται σε ψηφιακό αισθητήρα . Βέβαια σήμερα που η ψηφιακή φωτογραφία έχει επικρατήσει σε όλους τους τομείς και έχει χτίσει μια μεγάλη παράδοση μέσα σε ελάχιστα χρόνια, ελάχιστοι θα ισχυρίζονταν μια τέτοια άποψη. Ελάχιστοι παρόλα αυτά υπάρχουν. Είτε δεχτούμε σαν επίσημη έναρξη της ψηφιακής φωτογραφίας την κυκλοφορία της Nikon D1 το 1999, είτε μια οποιαδήποτε άλλη ημερομηνία, η πραγματικότητα είναι ότι εδώ και 15 χρόνια το μεγαλύτερο ποσοστό φωτογραφιών στον κόσμο δημιουργείται με ψηφιακό τρόπο.
Φιλμ φορτωμένο σε πλάτη παλιάς φωτογραφικής μηχανής
Τα πρώτα χρόνια που οι ψηφιακοί αισθητήρες ακόμη δεν είχαν μεγάλη ανάλυση και ακόμη εξελίσσονταν η ποιότητα τους, είχε ένα νόημα κάποιος να αμφιβάλλει και πολλές φορές να επιμένει και να επιλέγει τη χρήση του φιλμ. Βέβαια ακόμη και εκείνα τα χρόνια έβλεπα φωτογράφους να υποστηρίζουν την χρήση του φιλμ ενώ οι φωτογραφίες τους δεν είχαν καμία ποιότητα και μάλλον θα τους ήταν χρησιμότερη η ψηφιακή φωτογραφία ώστε να βελτιωθούν. Σε κάθε περίπτωση ευτυχώς την άποψη ότι η φωτογραφία του φιλμ ή η αναλογική φωτογραφία είναι ποιοτικότερη, θα τη συναντήσουμε μόνο σε κάποιες περιθωριακές ομάδες στο διαδίκτυο, ή θα την ακούσουμε να ψιθυρίζεται δειλά σε κάποιες παρέες, αλλά δεν είναι μια άποψη που μπορεί κάποιος να την υποστηρίξει στα σοβαρά ανάμεσα σε φωτογράφους με γνώση.
Ψηφιακός αισθητήρας σύγχρονης ψηφιακής φωτογραφικής μηχανής
Όμως η φωτογραφία του φιλμ εκτός από την ποιότητα που ας πούμε ότι διέθετε μέχρι κάποιο σημείο της ανάπτυξης της ψηφιακής φωτογραφίας, σε όλα τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά της έχει μόνο μειονεκτήματα σε σχέση με την ψηφιακή φωτογραφία. Ποια είναι αυτά; Πρώτα από τα το κόστος. Πολλές φορές το κόστος για ένα φωτογράφο την εποχή του φιλμ ήταν δυσβάσταχτο. Όχι τόσο για τον επαγγελματία που τέλος πάντων το είχε συνυπολογίσει όταν καθόριζε τις τιμές του, αλλά για τον ερασιτέχνη ή τον μαθητή της φωτογραφίας το κόστος πολλές φορές απαγόρευε την εξέλιξη του. Ένα άλλο μειονέκτημα της φωτογραφίας του φιλμ που μόνο οι φωτογραφίες με polaroid δεν το είχαν, ήταν ότι δεν μπορούσαμε να δούμε το αποτέλεσμα άμεσα, αλλά έπρεπε να εμφανίσουμε πρώτα το φιλμ. Διάφορες τεχνικές είχαν εφευρεθεί τότε για να είμαστε σίγουροι για το τελικό μας αποτέλεσμα, για παράδειγμα το bracketing και τα clip test, αλλά κι αυτά ανέβαζαν το κόστος ενασχόλησης με την φωτογραφία στα ύψη. Το διπλασίαζαν ή και το τριπλασίαζαν.
Η ενασχόληση με την φωτογραφία του φιλμ στην εποχή μας, έχει το νόημα της μελέτης και της ενασχόλησης με μια ιστορική φωτογραφική τεχνική, όπως τον 20ο αιώνα ασχολούμασταν (όσοι το κάναμε) με τις ιστορικές φωτογραφικές μεθόδους του 19ου αιώνα. Φυσικά και αυτή η μελέτη πάντα θα έχει νόημα για την μαθητεία του φωτογράφου στην ιστορία της φωτογραφίας και στην σε βάθος κατανόηση της. Όμως αυτό σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να μειώσει την αξία της ψηφιακής φωτογραφίας.
Διαβάστε για Μαθήματα Ψηφιακής Φωτογραφίας
Στην πορεία της φωτογραφίας έχουν υπάρξει διάφορες σχολές και τάσεις όσο αφορά την αισθητική και την χρήση της. Υπάρχουν σχολές που δεν δίνουν καμία σημασία στον υψηλής τεχνολογίας φωτογραφικό εξοπλισμό, αλλά σε αυτοσχεδίους τρόπους δημιουργίας της φωτογραφίας. Άλλες σχολές δίνουν μεγάλη σημασία στην τυχαία δημιουργία φωτογραφιών ή φωτογραφιών που δεν έχουν κάποιες ιδιαίτερες απαιτήσεις ποιότητας. Όμως όλα αυτά σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αναιρέσουν την ποιότητα και την αξία της ψηφιακής φωτογραφίας μέσα στην γενική εξέλιξη της φωτογραφίας. Μια σημαντική παράμετρος της ψηφιακής φωτογραφίας και ειδικά η δυνατότητα της να δημιουργηθεί και με άλλες συσκευές, για παράδειγμα ταμπλέτες και κινητά τηλέφωνα. Αυτή η δυνατότητα έχει φέρει δισεκατομμύρια ανθρώπους κοντά στην φωτογραφία και αυτή πιστεύω ότι είναι η μεγαλύτερη συνεισφορά της ψηφιακής στην ιστορία της φωτογραφίας.
Το συγκεκριμένο άρθρο είναι κεφάλαιο του βιβλίου μου “Φωτογραφικά Στερεότυπα”
Ο Δημήτρης Ασιθιανάκης είναι φωτογράφος, δάσκαλος φωτογραφίας και πρόεδρος του Fotoart. Μπορείτε να τον βρείτε στο Facebook Dimitrios Asithianakis. Για τα μαθήματα του fotoart μπορείτε να ρωτήσετε και στο τηλέφωνο 6944303397.