Ένας παπατζής της Καλλιτεχνικής Φωτογραφίας
O John Jabez Edwin Paisley Mayall (1813–1901) δεν είναι ο μεγαλύτερος παπατζής στην ιστορία της φωτογραφίας, συγκεκριμένα στην ιστορία της καλλιτεχνικής φωτογραφίας, αλλά σίγουρα ένας από τους μεγαλύτερους. Αφού κατόρθωσε να φαλιρίσει μια ακμάζουσα επιχείρηση σχετική με την βαφή των υφασμάτων που του είχε κληροδοτήσει ο πατέρας του και αφού σχεδόν έριξε έξω το πανδοχείο που του κληροδότησε ο πεθερός του, μετανάστευσε στην Αμερική. Εκεί έγινε φωτογράφος, αλλά κατάφερε να πλασάρει τόσο καλά τον εαυτό του που έδινε συνεντεύξεις στα σχετικά περιοδικά, έγραφε άρθρα για την φωτογραφία και άλλα τέτοια φαιδρά που έχουν επαναληφθεί πολλές φορές ανά χώρα και εποχή μέχρι τις μέρες μας, αλλά ίσως ο John να ήταν ο πρώτος διδάξας.
Αυτοπορτρέτο του John Jabez Edwin Paisley Mayall
Σπουδαία φωτογραφική προσωπικότητα, μόνο που ο ίδιος χαρακτηρίζει τον εαυτό του σαν τέτοια. Έχω γνωρίσει αρκετές τέτοιες προσωπικότητες όλα τα χρόνια που παρακολουθώ και την Ελληνική φωτογραφία, που θεωρούσαν τους εαυτού τους μεγάλους φωτογράφους χωρίς να έχουν τραβήξει ούτε μια φωτογραφία της προκοπής. Μάλιστα έγραφαν και άρθρα και εξέδιδαν και βιβλία για την φωτογραφία. Του John του χρωστάμε βέβαια κάτι. Ότι όπου βρεθεί και όπου σταθεί σε όλη την ζωή του, υποστηρίζει ότι η φωτογραφία είναι υψηλή τέχνη (ειδικά οι φωτογραφίες που τραβάει αυτός). Βέβαια για τον εαυτό του ισχυρίζεται ότι είναι ο σπουδαιότερος εκπρόσωπος της επί της γης. Τραβάει είναι η αλήθεια αρκετά καλές νταγκεροτυπίες, όπως και δεκάδες άλλοι φωτογράφοι του καιρού του, όμως εγώ πουθενά στα πορτραίτα του δεν βλέπω τον μεγάλο καλλιτέχνη που αυτός υποστηρίζει με περηφάνια ότι είναι, από την πρώτη στιγμή που παρουσιάζεται σαν φωτογράφος. Μα τι φωτογράφος λέω; σαν μεγάλος καλλιτέχνης συστήνεται παντού και στις διάφορες απογραφές. Ποτέ σαν φωτογράφος.
Η βασίλισσα Βικτωρία σε φωτογραφία του John Jabez Edwin Paisley Mayall
Όταν επιστρέφει στην Αγγλία μάλιστα καταφέρνει να περάσει σαν σπουδαίος καλλιτέχνης σε τόσο μεγάλο βαθμό που γίνεται σχεδόν αποκλειστικός φωτογράφος για μια περίοδο της βασιλικής οικογένειας και μάλιστα κυκλοφορεί και ένα λεύκωμα με φωτογραφίες της Βασίλισσας Βικτωρίας και των συγγενών της που πούλησε πάνω από 60000 αντίτυπα. Ο τύπος αυτός (ελπίζω να μην ανακαλυφθούν τίποτε θεϊκές φωτογραφίες του και αναγκαστώ να καταπιώ την γλώσσα μου) αν πιστέψουμε βέβαια τα δικά του λόγια και κάποιων λίγων κλακαδόρων βελτίωσε κατά πολύ την φωτογραφική τεχνική. Πριν από την επιστροφή του στην Αγγλία είχε τη φήμη ότι δημιουργεί εξαιρετικές αλληγορικές εικόνες όπως αυτές που δημιούργησε για να εικονογραφήσει ένα από τα σύμβολα του χριστιανισμού, την “Κυριακή προσευχή” ή απλούστερα το γνωστό σε όλους “Πάτερ Ημών”.
Φωτογραφία του Καρλ Μαρξ από τον John Jabez Edwin Paisley Mayall
Τον Απρίλιο του 1847 (μόλις 8 χρόνια μετά από την ανακοίνωση της ντεγκεροτυπίας στη γαλλική ακαδημία επιστημών) έγραψε δύο βαρυσήμαντα άρθρα στο περιοδικό ‘The Athenaeum’, ένα σημαντικό αγγλικό περιοδικό του καιρού του για την λογοτεχνία, την επιστήμη και τις τέχνες, όπου εξέφραζε τις απόψεις του για τον επιχρωματισμό αλλά και το ‘chiaroscuro’ στις εκτυπώσεις νταγκεροτυπίας. Μετά από αυτό επικεντρώθηκε στην δημιουργία εικόνων ποιητικών και γεμάτων συναίσθημα (όπως λέει ο ίδιος). Μάλιστα με αρκετές από αυτές πήρε μέρος στην μεγάλη έκθεση του Λονδίνου το 1851 (που είναι όλες αυτές οι σπουδαίες φωτογραφίες;). Μάλιστα αυτή την σπουδαία έκθεση την φωτογράφησε κιόλας και σώζονται αρκετές φωτογραφίες του. Σταματάω δεν λέω άλλα. Μας άφησε όμως μερικές ωραίες φωτογραφίες του Καρλ Μαρξ! Οπότε μόνο και μόνο για αυτό και για το λόγο ότι είναι από τους πρώτους που υποστήριξε με τέτοιο σθένος ότι η φωτογραφία είναι υψηλή τέχνη, του αξίζει μια ανάρτηση στο blog μου και μια θέση στο βιβλίο που γράφω για την ιστορία της καλλιτεχνικής φωτογραφίας.
Ο Δημήτρης Ασιθιανάκης είναι φωτογράφος, δάσκαλος φωτογραφίας και πρόεδρος του Fotoart. Μπορείτε να τον βρείτε στο Facebook Dimitrios Asithianakis. Για τα μαθήματα του fotoart μπορείτε να ρωτήσετε και στο τηλέφωνο 6944303397