Οι τρόποι λειτουργίας του Φωτόμετρου
Στην εποχή μας όλες οι ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές διαθέτουν φωτόμετρα, παρόλο που υπάρχουν ακόμη φωτογράφοι που όταν ξεκίνησαν να φωτογραφίζουν έπρεπε να χρησιμοποιούν εξωτερικά φωτόμετρα ή έπρεπε να έχουν μαντικές ικανότητες (κανόνας του 16 και άλλοι συγγενείς) για να τραβήξουν μια σωστή φωτογραφία. Σήμερα οι όλες οι φωτογραφικές μηχανές όχι μόνο διαθέτουν φωτόμετρα με υψηλή πιστότητα αλλά δίνουν στον φωτογράφο την δυνατότητα να επιλέξει ανάμεσα σε διαφορετικούς τρόπους λειτουργίας του φωτόμετρου.
Υπάρχουν πολλοί και διαφορετικοί τρόποι που μπορεί να ρυθμιστεί το φωτόμετρο της φωτογραφικής μηχανής να κάνει την δουλειά του και μάλιστα οι περισσότεροι κατασκευαστές φωτογραφικών προσπαθώντας να διαφοροποιηθούν από τον ανταγωνισμό προσθέτουν συνέχεια διαφορετικούς τρόπους και με διαφορετικά ονόματα. Όμως οι κύριες κατηγορίες στις επιλογές φωτομέτρησης στην σύγχρονη φωτογραφική μηχανή είναι 3. Η πολυζωνική μέτρηση, η μέτρηση κέντρου βάρους και η σημειακή μέτρηση. Αυτές τις 3 επιλογές θα σας παρουσιάσω σήμερα που ενδιαφέρουν τους περισσότερους φωτογράφους, μιας και είναι επιλογές που διαθέτουν οι περισσότερες φωτογραφικές μηχανές.
Στην πολυζωνική μέτρηση (Multi-segment ή Multi-zone Metering) που θα την συναντήσετε με διάφορα ονόματα (Nikon – Martix, Canon – Με αποτίμηση, κλπ), το φωτόμετρο χρησιμοποιεί πληροφορίες σχετικά με το φως από όλο το κάδρο, αλλά όχι μόνο πληροφορίες για το φως, αλλά και για το που έχει εστιάσει η μηχανή ή τις αποστάσεις ανάμεσα στο αντικείμενα. Όλα αυτά σε μια προσπάθεια για μια όσο το δυνατόν ισορροπημένη έκθεση. Πολλές φωτογραφικές μηχανές στην επιλογή της πολυζωνικής μέτρησης δίνουν επιπλέον δυνατότητες ρύθμισης για το ποια από τις ζώνες θα ληφθεί υπόψη περισσότερο στον τελικό υπολογισμό. Η πολυζωνική μέτρηση είναι ο πιο μοντέρνος και εξελιγμένος τρόπος φωτομέτρησης και είναι και αυτός που δίνει σε γενικές γραμμές τα καλύτερα αποτελέσματα.
Στην φωτομέτρηση κέντρου βάρους (Center-Weighted Metering) το φωτόμετρο αξιοποιεί το φως από την κεντρική περιοχή του κάδρου μας. Είναι ο πιο παλιός τρόπος φωτομέτρησης μιας και τον διέθεταν και οι αναλογικές φωτογραφικές μηχανές στα ενσωματωμένα τους φωτόμετρα και είναι ο τρόπος φωτομέτρησης που έχουν συνηθίσει οι παλιοί φωτογράφοι. Αυτός ο τρόπος φωτομέτρησης είναι ιδανικός όταν μας ενδιαφέρει η κεντρική περιοχή της εικόνας μας και δεν θέλουμε το φωτόμετρο να υπολογίζει το φως που βρίσκεται στις άκρες του καρέ.
Η σημειακή φωτομέτρηση (Spot Metering) που σε μερικές φωτογραφικές μηχανές ονομάζεται και μερική (Partial Metering), μετράει μια πολύ μικρή περιοχή της εικόνας, συνήθως στο κέντρο, που καθορίζεται από τον κατασκευαστή σε μοίρες, ενώ σε κάποιες φωτογραφικές μηχανές μπορεί να ρυθμιστεί μεγαλύτερη ή μικρότερη γωνία, αλλά αξιοποιώντας και τα σημεία εστίασης της μηχανής μπορεί η σημειακή φωτομέτρηση να γίνει σε όποια περιοχή της εικόνας μας ενδιαφέρει. Η σημειακή φωτομέτρηση είναι η πιο ακριβής, αλλά για να μπορέσει ο φωτογράφος να την αξιοποιήσει θα πρέπει να έχει κατανοήσει πως λειτουργεί το φωτόμετρο και να έχει μελετήσει λιγάκι το ζωνικό σύστημα.
Εκτός από αυτές τις τρεις γενικές κατηγορίες στους τρόπους λειτουργίας του φωτόμετρου υπάρχουν και πιο εξειδικευμένες (Για παράδειγμα το Highlight-Weighted Metering που διαθέτουν οι Nikon D750 και Nikon D810 και δίνει έμφαση στα φωτεινά σημεία της εικόνας). Για τέτοιες περιπτώσεις αλλά και για τις δυνατότητες που δίνει το κάθε μοντέλο φωτογραφικής μηχανής, θα αναφερθώ σε ξεχωριστές αναρτήσεις.
Ο Δημήτρης Ασιθιανάκης είναι φωτογράφος, δάσκαλος φωτογραφίας και πρόεδρος του Fotoart. Μπορείτε να τον βρείτε στο Facebook Dimitrios Asithianakis.Για τα μαθήματα του fotoart μπορείτε να ρωτήσετε και στο τηλέφωνο 6944303397.