Οι πρώτες εικόνες της Αθήνας
Οι πρώτες απεικονίσεις της Αθήνας και της Ακρόπολης σε βιβλία και τα πρώτα ταξιδιωτικά κείμενα, άργησαν να δημοσιευτούν. Μην ξεχνάμε ότι κατά τη διάρκεια του μεσαίωνα η Αθήνα ήταν ένα μικρό χωριό που μόνο τα αρχαία ερείπια θύμιζαν κάτι από την παλιά δόξα της. Αλλά ποιος νοιάζονταν; Η Αναγέννηση ήταν αυτή που με το ενδιαφέρον της για την αρχαιότητα ξανάστρεψε τα φώτα και στην Αθήνα, ενώ η ανακάλυψη της τυπογραφίας έκανε δυνατή την έκδοση και την γρήγορη διάδοση των ταξιδιωτικών κειμένων, των σχεδίων, των χαρακτικών και αργότερα τον 19ο αιώνα, των φωτογραφιών.
Η αλήθεια είναι ότι η κατάκτηση του ελληνικού χώρου από την Οθωμανική αυτοκρατορία που ολοκληρώθηκε μετά από το 1453 και την πτώση της Κωνσταντινούπολης, είχε κάνει αρκετά δύσκολο ένα ταξίδι στην Ελλάδα για τους δυτικούς, εκτός από τις περιοχές που ήταν Βενετσιάνικες κτήσεις. Έτσι τα περισσότερα κείμενα, οι χάρτες και οι αναπαραστάσεις για την Ελλάδα και τις ελληνικές αρχαιότητες – που φάνταζαν ως το Eldorado των αρχαιοκάπηλων – ήταν περισσότερο περιήγηση στους αρχαίους συγγραφείς, δημιουργήματα της φαντασίας και ευσεβείς πόθοι και λιγότερο αποτέλεσμα επιτόπιας έρευνας. Ένας από τους πρώτους επιστήμονες με ενδιαφέρον για την αρχαιότητα που όντως ταξίδεψε στην Ελλάδα και τα κείμενα και τα σχέδια του έκαναν μεγάλη εντύπωση όταν δημοσιεύτηκαν στην Ευρώπη, ήταν ο Γάλλος (Jacques Spon, 1647-1685) που είχε σπουδάσει γιατρός αλλά ήταν πρωτοπόρος στον τομέα της αρχαιολογίας λένε άλλοι, πρωτοπόρος αρχαιοκάπηλος τον λέω εγώ, μιας και η “πλούσια αρχαιολογική συλλογή του” από τα ταξίδια του στην ανατολή κατέληξε στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Τα πρώτα χρόνια που ξεκίνησε το ενδιαφέρον και τα ταξίδια των περιηγητών στην Αθήνα, επειδή η ζωγραφική και η χαρτογράφηση είναι δύσκολα πράγματα που χρειάζονται έμπνευση, ταλέντο και κόπο, μάλλον αυτοί που πρώτοι εξέδωσαν βιβλία με στοιχεία για την Αθήνα, αντιγράφει ένας τον άλλο. Κοιτώντας τους πρώτους πίνακες χαρακτικά και σχέδια που έχουν δημοσιευτεί για την Αθήνα βρήκα αυτά τα δυο που σας παρουσιάζω για το μεγάλο ενδιαφέρον που έχουν έτσι κι αλλιώς, γιατί είναι από τις πρώτες ρεαλιστικές απεικονίσεις της Αθήνας και της Ακρόπολης, αλλά και γιατί κατά την άποψη μου κάποιος από τους δύο ή και οι δύο την έκαναν την κουτσουκέλα τους. Αντέγραψε ο ένας τον άλλο ή αντέγραψαν και οι δύο παραλλάσσοντας το λιγάκι κάποιο άλλο σχέδιο που προϋπήρχε.
Σας παρουσιάζω τα δυο σχέδια και μια δική μου φωτογραφία της σύγχρονης Αθήνας περίπου από το ίδιο σημείο που έγιναν τα πρώτα αυτά σχέδια της Ακρόπολης και εσείς μπορείτε να βγάλετε τα δικά σας συμπεράσματα.
CORONELLI, Vincenzo. Repubblica di Venezia p. IV. Citta, Fortezze, ed altri Luoghi principali dell’ Albania, Epiro e Livadia, e particolarmente i posseduti da Veneti descritti e delineati dal p. Coronelli, Venice, 1688
FANELLI, Francesco. Atene Attica Descritta da suoi Principii sino all’ acquisto fatto dall’ Armi Venete nel 1687… Divisa in quattro parti. Con varieta di medaglie, ritratti, e dissegni, Venice, Antonio Bortoli, 1707.
Και μια δική μου φωτογραφία της Ακρόπολης όπως είναι σήμερα
Πηγή των σχεδίων: http://eng.travelogues.gr/
Οι πρώτες φωτογραφίες της Αθήνας
Ο Δημήτρης Ασιθιανάκης είναι φωτογράφος, δάσκαλος φωτογραφίας και πρόεδρος του Fotoart. Μπορείτε να τον βρείτε στο Facebook Dimitrios Asithianakis